BİLGİSAYAR MİKRO ÇİPLERİNDEN HURDA TELEFONDAN NASIL ALTIN ÇIKARTILIR? HERGÜN 2GR ALTIN ÜRETİN EĞİTİM
Hurda Elektronik ve Bilgisayar Parçalarından Altın Çıkarın
Hurda Bilgisayardan Altın Çıkarma
Uzun zamandır ilgimi çeker durur, düşüncelere sevk eder beni. Elektronik eşyalardan altın çıkarmak mümkün mü?
Son zamanlarda hurda alım satım işi yapanların tırım tırım elektronik hurdası aradıkları, ufak miktarlar için bile evlere kadar geldikleri, hurda elektronik eşyaların çalışıp çalışmadıklarına, vaziyetlerine hiç bakmadan kilosuna 5-6 lira verip aldıklarını gördüm. Kafamın kurcalanmaya başlaması bu noktadan sonra oldu.
Ee insanoğlu paranın kokusunu alır da durur mu? Hele kolay yoldan gelecekse… Var bu işte bir iş dedim. Nedir bu hurdacıların elektronik merakı?
Hepimiz biliyoruzki elektronik eşyalar; mesela bilgisayarlar, yazıcılar, cep telefonları, şarj aletleri, radyo, teypler, televizyonlar, DVD playerler… Aklınıza ne gelirse, hepsi bir takım değerli metaller kullanılarak üretilir. Altın, gümüş, platin, paladyum, bakır ve daha nice değerli metal sahip oldukları eşsiz iletkenlik vb. özelikleri nedeniyle elektronik devrelerde bol miktarlarda kullanılır.
En basitinden adaptör, şartel, motor gibi parçalarda bulunan bobinlerde bolca bakır olduğunu bilmeyen yoktur. Ana kartların yapısında, mikro çiplerde, kart yuvalarında, transistorlarda daha birçok devre elamanın yapısında iletkenlik özelliği sebebiyle altın kullanıldığını da malum.
İşte benim sorunum tam bu noktada başlıyor. Madem hurda elektronik ürünler; bilgisayar, TV, cep telefonları vesaire bu kadar çok altın vb. değerli element içeriyor o halde bu elementleri geri kazanabilir miyiz? Altını, gümüşü, platini, paladyumu hurdadan nasıl ayrıştırabiliriz? Bunun yolu nedir? Altını hurdalardan ayrıştırmak mümkün müdür?
Teorik olarak cevabımız tabi ki evet. Öğretmenlerimiz sağ olsunlar fizik ve kimya derslerinde bunun mümkün olduğunu; çözünmüş, birbirine karışmış elementlerin, bileşiklerin birbirlerinden ayrıştırılabileceğini anlatıp durmuşlardı. Hatta bu işlerin nasıl yapılacağını basitçe de olsa biz aklı bir karış havada olan öğrencilerine öğretmeye çalışmışlardı.
Tabi aradan yılların geçtiğini, biraz da haylaz öğrenciler olduğumuzu varsayarsak bu öğretilenlerden aklımızda ne kaldı, sorgulamak gerek.
Uzmanlık alanımız olmadığı için çok fazla bir şey kalmadığı aşikâre.
Elektronik hurdalardan altın elde etme yolları
Bu nedenle nette bir araştırma yaptım. Evet, bu iş pratikte de mümkün gözüküyor. Bununla ilgili pek çok yazı okudum, video izledim. Birçoğu yabancı. Kendi anladığım dille anlatayım:
Hurda bilgisayardan altın ayırma işi bir yandan basit gibi görünüyor; yapılması gereken: bazı kimyasalları karıştırıp elimizdeki hurda elektronik parçaların çözünmesini sağlamak. Sonra, kâğıt süzgeçle süzmek. En son bir kimyasal yardımıyla hurda altını çöktürüp, oluşan altın tozunu erime noktasına kadar ısıtmak… Sonuç: nur topu gibi altın kütlesi, ellerinizde
Böyle anlatınca kolay da kardeşim iş yapmaya gelince, hangi kimyasallardan ne kadar kullanacağız? Ne kadar süre, hangi sırayla bekleteceğiz? Hurda altını çözen, ayrıştıran, çöktüren bu asitler nerelerde satılır. Maliyetleri nasıldır?
Hangi bilgisayar parçasından ne kadar altın çıkar? Çıkan altın maliyetleri kurtarır mı?
Bu gibi sorular karanlık bir bulutun arkasında hep gizli kalıyor gibi. Evet, herkes sitesine müşteri çekmek için bir takım bilgiler vermiş bedava. Ama bunları uygulayayım desen, sonuç hüsran olur.
Sonra bu işin ne kadar tehlikeli olabileceğinden bahsedilmiş fakat ne, bu kimyasal tepkimelerin zararlarından nasıl korunacaklarını insanlara tam olarak öğretiyor ne de insanları bu işten korkutup vazgeçiriyor.
Anlatmaya çalıştığım internet sitelerinde vesaire gezinerek bu işi öğrenmeniz çok zor. İşe yarayacak bilgiler elbette var, lakin en ince ayrıntısına kadar anlatılmıyor.
Kimya ile uğraşanlar bilirler. Asitlerle yapılan deneylerin ne kadar tehlikeli olduklarını. İşi bilmeden, hangi kimyasaldan ne kadar kullanılacak öğrenmeden bilgisayardan altın çıkarmaya çalışmak çok tehlikeli. Sonu ciddi yaralanmalara, sakatlıklara hatta ölüme bile varabilir. Bu nedenle hurda elektronik parçalardan altın çıkama işini uzman kişilerden tam olarak öğrenmeden işe başlamayın derim.
Ha belirtmek gerek sonuçta insanoğlu… Elindeki kıymetli bilgiyi kolay kolay babasının oğluna bedava vermez. Hele böyle kolay yoldan altın madenine, defineye sahip olmayı öğretecek bilgiyi… Hakkıdır da, sonuçta ortaya konmuş bir bilgi birikimi ve emek var. Hem sonra bu işleri önüne gelen herkes öğrenirse işten ekmek yemek de zorlaşır.
Bilgisayar parçalarından altın çıkarma işini öğreten (mümkün mertebe) bir kaynak buldum nette dolanırken. Yazarı babamın oğlu değil tanımam. Kimdir, kimin nesidir bilmem. Ama iyi iş çıkarmış. Pek çok yönden güzel bir şekilde anlatıyor hurdadan altın çıkarma işini. Ha dört dörtlük müdür? Daha iyisi olabilir miydi derseniz; illaki bazı noktalarda daha iyi anlatılabilirdi. Ancak benim gibi bu işe yeni merak salmış acemiler hatta az buçuk bilgisi olanlar için bile çok güzel bir kaynak.
Kral suyu nedir? Nasıl hazırlanır?
Kral suyu, asitlerin az etki ettiği ya da etki etmediği altın ve platin gibi metallerle tepkimeye girebilen kuvvetli bir asit çözeltisidir. Hidroklorik asit ve Nitrik asitin 3:1 oranında göre karıştırılmasıyla oluşur. İlk defa Ebu Musa Câbir bin Hayyan tarafından bulunduğu tahmin edilmektedir.
3 HCl + HNO3 → NOCl (aq) + Cl2 (aq) + 2 H2O (l)
Latince adı Aqua Regia'dır. Genellikle üçe bir oranında konsantre hidroklorik asit ile nitrik asidin karışımıyla oluşur. Tek başına altını çözemeyen asitler bir araya gelince bunu başarabilmektedir.
- Au (s) + 3 NO-3(aq) + 6 H+ (aq) → Au3+ (aq) + 3 NO2 (g) + 3 H2O (l) ve
- Au3+(aq) + 4 Cl- (aq) → [AuCl4]- (aq).
En güçlü oksidanlardan biri olan nitrik asit altının çok ufak neredeyse ölçülemez bir miktarını çözüp altın iyonuna dönüştürür. Ortamdaki hidroklorik asit ise bu altın iyonlarıyla birleşir. Altın iyonları eksildiğinden denge hali bozulur, bu da daha fazla altının çözünmesine yol açar.Cabir ibni hayyan bu karışımı kullanarak altın,platin gibi maddeleri çözmüştür.
Platin Kral Suyunda Çözünmesi
Altının Kral suyu ile verdiği reaksiyona benzer denklemler platin için de yazılabilir. Altında olduğu gibi,yükseltgenme reaksiyonu sonunda azot di oksit veya azot oksit ürün olarak açığa çıkabilir.
Pt (s) + 4 NO-3 (sulu) + 8 H + (sulu) → Pt4 + (sulu) + 4 NO2 (g) + 4 H2O(s)
3Pt (s) + 4 NO-3 (sulu) + 16 H + (sulu) → 3Pt4 + (sulu) + 4 NO (g) + 8 H2O (s)
Yükseltgenen platin iyonu sonra klorür iyonları reaksiyona sokularak kloroplatinat iyonu oluşması sağlanır
Pt4 + (sulu) + 6 CI (sulu) → PtCl2-6 (sulu)
Deneysel kanıtlar kral suyu ile platinin reaksiyonun çok karmaşık olduğunu ortaya koymaktadır. İlk etapta sıvı haldeki
Platinden kloroplatinik asit (H2PtCl4) ve nitroplatin klorür ((NO) 2PtCl4) 'den oluşan bir karışım üretilir.
Üretilen nitroplatinklorür katı üründür.Platinin tam çözünmesi arzu edilirse,derişik hidroklorik asit ile katı kalıntıların tekrar ekstraksiyonu gerçekleştirilmelidir.
2Pt (k) + 2HNO3 (sulu) + 8 HCI (sulu) → (NO) 2PtCl4 (k) + H2PtCl4 (sulu) + 4 H2O (I)
(NO) 2PtCl4 (k) + 2 HCI (sulu) ⇌ H2PtCl4 (sulu) + 2 NOCl (g)
Kloroplatinik asit ısıtırken çözelti klorla doyurarak kloroplatinik asite yükseltgenebilir.[1]
Sonuç olarak;
Platin genellikle asitlerle reaksiyon vermediği bilinir.Ancak sıcak kral suyu ile kloroplatinik asit oluşturur. Reaksiyon aşağıdaki gibidir.[2]
Pt + 4 HNO3 + 6 HCl → H2PtCl6 + 4 NO2 + 4 H2O Bakınız Resim 3.
Altın, Au (Latince aurum'dan) sembolü ile gösterilen ve atom numarası 79 olan element. Saf halinde parlak, hafif kırmızıya çalan sarı renkli, yumuşak, sünek ve dövülgen bir metaldir. Altının parlak sarı rengi, asitlere karşı dayanıklılığı, doğada serbest halde bulunabilmesi ve kolay işlenebilmesi gibi özellikleri, insanların ilkçağlardan beri ilgisini çekmiştir.
Altın, parlak sarı rengi ve ışıltısıyla göz alan çok ağır bir metaldir. Üstelik kolay kolay tepkimeye girmeyen çok kararlı bir element olduğu için havadan ve sudan etkilenmez. Bu yüzden hiçbir zaman paslanmaz, kararmaz ve donuklaşmaz. Bir başka özelliği de saf haldeyken çok yumuşak olmasıdır; bu nedenle kolayca dövülerek biçimlendirilebilir. Altın bütün bu özellikleriyle tarih boyunca en kıymetli metallerden sayılmıştır.
Altın, dünyanın geniş bir bölümünde düşük konsantrasyonlarda bulunur. Yer küresinin tahminen 0,001 ppm (milyonda bir)ini teşkil eder. Kalaverit (Au2Te4), silvanit (Au2Ag2Te6) ve krennerit (Au8Te6) mineralleri olduğu gibi bakır ve kurşun minerallerinde de eser miktarları bulunabilir. Volkanik kuvarsların içinde, akarsuların kumlu yataklarında toz ve külçe halinde bulunur.
2006 sonu itibarı ile tarih boyunca çıkarılan altının 158.000 ton olduğu tahmin edilmektedir.[1] Benzer bir görüş National Geographic dergisinin Ocak 2009 sayısında "Tüm tarih boyunca sadece 161.000 ton altın çıkarıldı, bu miktar iki olimpik havuzu doldurmaya ancak yetiyor." yorumu ile yer bulmuştur. Bahsedilen miktardaki altının hacmi kenarları 20,28 metre uzunlukta olan bir kübe eşittir. Eğer onsu 1000$'dan hesaplanırsa kübün değeri yaklaşık 5,2 trilyon dolar olacaktır.[2
Standart para biriminin, belirli bir ağırlıkta altın olarak kabul edildiği veya para değerinin belli ağırlıkta altının değerine denk tutulduğu para sistemi.[3] Ülke içinde altın standardının benimsenmesi, milletlerarası seviyede de altın standardının uygulanması sonucunu getirir. Altın standardında ya altın sikkeler kanuni olarak para dolaşımına girer veya kâğıt para, istendiğinde sabit bir fiyatla altına çevrilebilir.
Hiçbir ülkede altın standardı uygulanmasa da milletlerarası seviyede altın standardı sistemi yürürlükte kalabilir. Bu durumda, ya altının kendisi veya sabit fiyat üzerinden altına çevrilebilen bir para birimi milletlerarası ödeme aracı olarak kullanılır. Bu sistemde, ülkeler arasındaki döviz kurları sabittir. Döviz kurları, altının bir ülkeden ötekine taşınma maliyetini aşarak sabit altın paritesinin üzerine çıkar veya altına düşerse, kurlar resmi seviyeye dönünceye kadar, ülkeden ülkeye büyük miktarlarda altın sikke ve külçe giriş veya çıkışı gerçekleşir.
Altın standardı ilk defa 1821'de İngiltere'de kondu. Birçok devre geçirdikten sonra 1937'ye gelindiğinde tam altın standardını sürdüren hiçbir ülke kalmadı. II. Dünya Savaşı sonrasında, döviz kurlarının genellikle dolara veya altına göre ayarlandığı bir sisteme geçildi. 1958'de yeniden bir tür altın standardı sistemine dönüldü. Buna göre, önde gelen Avrupa ülkeleri milletlerarası ödemelerde kendi paralarının altına veya dolara serbestçe çevrilebilirliğini garanti ediyorlardı. Millî seviyede altın standardına dönüş ise hiç görülmedi.
Altın tarih öncesi çağlardan beri değerli olduğu bilinmektedir. O ve ilk metal insanlar tarafından kullanılmış olabilir süsleme ve ritüeller için değerli oldu. Gibi erken olarak MÖ 2600 olan kral Tushratta Mitanni ve "daha fazla kir bol" Mısır olduğunu iddia altın, tarif gelen Mısır hiyeroglif. [21] Mısır ve özellikle Nubia onları büyük altın için alanlarda üretim yapmak için kaynaklar vardı tarihinin çok. Erken bilinen harita Torino Papirüsü Haritası olarak bilinir ve yerel jeoloji endikasyonları ile Nubia bir altın madeni birlikte planını gösteriyor. Ilkel çalışma yöntemleri Strabon tarafından açıklanan ve ateş-ayar bulunmaktadır. Büyük mayın da Kızıldeniz genelinde şu anda Suudi Arabistan olduğunu oluştu.
Altın Post efsanesi, antik dünyada placer mevduat gelen tuzak altın tozu için fleeces kullanımı anlamlara gelebilir. Altın sık sık Eski Ahit'te, Genesis 2:11 ile Havilah () başlayan ve belirtilen Matta Yeni Ahit'in ilk bölümlerde magi ve hediyeler bulunmaktadır. Vahiy 21:21 The Book of kristal açık olarak sokaklarda "saf altından yapılmış, sahip olarak" Yeni Kudüs şehri tanımlar. Güney-doğu Karadeniz köşesinde onun altın ünlenmişti. Sömürü Midas bir zaman, ve bu altın muhtemelen MÖ 610 yılında Lidya, dünyanın ilk sikkeleri olduğu kurulmasında önemli olduğunu tarih söyleniyor. 6. veya 5. yüzyıl, Chu (devlet) Gönderen Ying Yuan sirküle, kare altın bir tür.
Romalılar büyük ölçekli hidrolik madencilik yöntemleri kullanarak tarihinde İspanya özellikle MÖ 25 itibaren altın çıkarma ve Romanya'da MS 150 itibaren için yeni yöntemler geliştirdi. Bir onların en büyük mayın Las Medulas de León (İspanya), where yedi uzun su kemerleri bunların büyük bir alüvyon mevduat en yıkamak için etkin oldu. Transilvanya içinde Rosia Montana de mayınlar da çok büyük oldu ve çok yakın zamana kadar, hala opencast yöntemlerle mayınlı. Ayrıca İngiltere, Dolaucothi de placer ve sert-rock mevduat gibi küçük mevduat kullandı. Onlar kullanılan çeşitli yöntemler de Yaşlı Pliny tarafından Naturalis Historia ilk yüzyıl sonlarına doğru yaptığı yazılı ansiklopedi açıklanmıştır.
Mali İmparatorluğu'nun Afrika'daki altın geniş tutarlar için eski dünya çapında ünlenmişti. Mansa Musa, imparatorluk (1312-1337) hükümdarı Mekke'ye onun büyük hac için eski dünya genelinde 1324 yılında ünlü oldu. O Kahire ile Temmuz 1324 yılında vefat ettiğinde, şüphelinin bir deve tren eşlik etti, insanların dahil binlerce ve yaklaşık yüz deve. O uzak olduğu için bir on yıl içinde Mısır'da fiyat depresyona çok fazla altın verdi.
En çok altına sahip ülkeler
Altın kaynaklarının dağılımı ile sahip olunan altın miktarı büyük paralellik göstermemektedir. Dünya'daki altın rezervinin en fazla olduğu ülkeler ve rezerv yüzdeleri sırası: Avustralya (% 17), Rusya (% 14), Güney Afrika Cumhuriyeti (% 10,5), Amerika Birleşik Devletleri (% 5), Endonezya (% 5)[4]. 2018'de dünyada en çok altına sahip olan ülkeler ise sırasıyla şu şekildedir:[5]
Yorumlar
Yorum Gönder