ÖZET

Doğru tasarlanmış bir bahçe, kendi içinde bir dünyadır. Var olan tüm olanak ve teknikleri yerine göre kullanarak, istek ve düşünceleri de göz ardı etmeden oluşturulan bir bahçe ancak doğayı sunabilir. Dünyanın en güzel dağ bitkilerinin bahçede yetişebilmeleri ve bütün güzelliklerini sunabilmeleri amaçlanıyorsa, bahçede uygun koşullar sağlanmalıdır. Bahçe tasarımında bu tür bitkilerin gelişebileceği bir bahçe bölümünün oluşturulması adına ‘KAYA BAHÇESİ’ dediğimiz bir düzenlemenin ortaya çıkmasına neden olmaktadır. Alp iklimine uygun bitkiler ile Kaya bahçelerinin düzenlenmesi 19. yy’dan beri yapılmaktadır. Günümüzde artık pek çok bitki türü de bölgesel kullanımdan, evrensel kullanıma hızla dönüştürülmektedir. Bitkilerin vatanı ve istekleri hakkında yeterli bilgiye sahip olunduğu ve düzenleme özellikleri bilindiği takdirde bu tür düzenlemeler zor olmayacaktır. Anahtar

Kelimeler: Kaya bahçesi, bitki, taş materyal, toprak, bitkilendirme

1.GİRİŞ

Kaya bahçelerinin en önemli tasarım elemanlarından biri olan dağ bitkileri ya da başka bir deyişle ‘Alp bitkileri’ni değişik şekillerde sınıflandırmak mümkündür. Örneğin; yaşam sürelerine göre bu bitkiler; tek yıllık, iki yıllık ve büyük bir bölümü çok yıllıktır. Kök yapılarına göre; saçak köklü, soğanlı, rizomlu ya da yumrulu olabilmektedir. Bu bitkiler odunlaşmanın derecesine göre de sınıflandırılmaktadır. Buna göre; otsu (odunlaşmamış) bitkiler; yalnızca alt kısımları odunlaşmış yer örtücü çalılar; tamamı odunlaşmış bodur çalılar ve ağaçlardır. Özellikle, değişik ortamlarda daha iyi gelişebilen bazı tek ve iki yıllık bitkilerin kaya bahçelerinde büyük önemi vardır. Örneğin, kayalık, taşlık ortamlarda çakıl taşları arasında suyun hızlı akışından yaşam bulan Linaria alpina’lar 5–10 cm’lik sapları, parlak menekşe renkli çiçekleri ile sarı rengin etkin olduğu polenleriyle bulundukları ortamda çok güzel bir zıtlık oluştururlar. Papaver alpinum ve türleri de özellikle taş ve çakıl yığıntıları arasında, sarı, sarımsı beyaz, beyaz renkli çiçekleriyle, 5-10 cm’lik koyu renkli ve tüylü saplarıyla kaya bahçeleri için uygun bitki türleridir. Papaver’ leri doğa içinde, özellikle 2000-2500 m yüksekliklerde eriyen kar suyu akışı ile sürüklenmiş ve vadide kendine yer bulmuş kalkerli çakıl taşları arasında, yeni kurumuş dere ve nehir yataklarında doğal yayılış içinde görmek mümkündür. Pek çok otsu bitkiyi bu tür ortamlarda, değişik yükseltilerde kendilerine özgü renk ve yayılışlarıyla görmek mümkündür. Örneğin 1500–3000 m yükseklikte mavi, mavi yeşil renk etkili Saxifraga caesia’ ları benzer ortamlarda yetiştirilebilir. Kalkerli kaya yığınları, gölgelendirilmiş nemli ortamlar (başka bitkiler tarafından sıkıştırılmazlarsa) bu bitkiler için ideal yaşama ortamı oluştururlar. 400 m yüksekliğe kadar; ovalarda, yol ve nehir kenarlarında yetişebilmektedirler.

♣ Almanca’dan Türkçe’ye Çeviri: Kaynak adı: Hörster, W. 1982. Steingärten: Richtig anlegen, beflanzen, pflegen, BVL Verlagsgesellschaft MBh, München, Almanya. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 72

Bir diğer örnek ise taşlı yamaçlardan, çayırlık ve fundalık içlerine kadar, dere vadilerinden ovalara kadar geniş bir yelpazede rastlanan; açık menekşe renkli taç yapraklarıyla etkin olan Pulsatilla vulgaris ve türleridir. Kısa süre etkin olabilen bu türleri bahçede çok uç koşullarda kullanabilmek için bitkiler hakkında dikkate alınması gereken bilgilere sahip olunmalıdır. Yabani otsu bitkiler kalkerli topraklarda yetişebildiği gibi kalkerce zayıf topraklarda da yetişebilmektedir. Bu otsu bitkilerin dışında şistli, kuvarslı, gnayslı ortamlarda ya da granit üzerinde yetişen bitkilerle kireçli topraklarda yetişen bitkilerin birbirlerinden ayrılması gerekmektedir. Kalkerli ortamlarda yetişemeyen bitkiler, pH değeri 7’nin altında olan topraklarda iyi yetişme ortamı bulmaktadırlar. Kalkerli ortamları seven bitkiler ise pH’ 7.5. civarında olan topraklarda daha iyi gelişmektedirler. Kaya bahçelerinin oluşturulmasında bu sorun, kullanılacak bitkilerin isteğine uygun toprakların hazırlanmasıyla, giderilebilmektedir. İster bir kap içerisinde olsun, ister bir kaya bahçesi ya da alp bahçesi tesisi olsun, yapılmadan önce, en az bir kere, bu bitkilerle bezenmiş dağları, vadileri izlemek büyük bir yarar sağlayacaktır. Bu işlem insana en azından bitkilerin yetişme ortamları hakkında önemli ipuçları verecektir. Rhododendron hirsutum’un parlak kırmızı renkli çiçeklerinin güzelliğini, Clematis alpina’nın çam ağaçlarının gölgesindeki mavi çiçeklerini görmek, yol kenarlarında özellikle esintilerin fazla olduğu yörelerde Campanula’ların titreşimlerini izlemek, bu tür alanlarının yapımında izlenmesi gereken temel unsurlardır. Doğa’daki kayaların yerleştirilmesi, bir kaya parçası üzerinde Dryas octopetala’nın çanak formlu, beyaz çiçekleriyle kocaman bir örtü oluşturması bu tür bahçelerin düzenleme özelliklerini önemli ölçüde etkileyecektir. Bir diğer güzellik ise Leontopodium alpinum ’dur ki kaya bahçesinin en güzel yeri bu bitkiye aittir. Dağ Primula’ları sarı ve kırmızı çiçekleriyle, mavi çiçekli Phyteuma orbiculara’lar da bu bahçelerin değişmez öğeleridir. Bir kayanın arkasında bitkilerin kraliçesi olan Lilium martagon’dan Geum reptans’tan oluşan bir grup, bunların arasında şarap kırmızısı çiçekleriyle Saxifraga oppositifolia’lar yer alabilir. Mavi çiçekli Enzian türleri aralara serpiştirilmektedir. Amaç, özellikle yüksek bölgelerde bulunan değişik iklim koşullarından gelen bitkileri bahçede bulundurmak ve yetiştirmekse, en iyi öğretenin doğa olduğunu kabul etmek gerekmektedir. Diğer bir ön koşulda bitkilerin isteklerini ortaya koyarak, uygun ortamlar yaratmak, özenle onları bir araya getirerek bir kompozisyon ortaya koymaktır. Dünya’nın hemen her köşesinde bu tür bahçe uğraşlarına olan ilgi hızla artmaktadır. Bitkilerin vatanı ve istekleri hakkında yeterli bilgiye sahip olanlar ve düzenleme özelliklerini bilenler için artık bu tür düzenlemeler zor olmamaktadır. Ancak yine de özellikle kış koşulları için önceden hazırlıklı olunması gerekmektedir. 2. PLANLAMA ÖNCESİ Planlamaya başlamadan önce değişik olanakları araştırmak ve çözümlerin geliştirilmesi gerekmektedir. Planda ilk düşünülmesi gereken nokta bahçenin nasıl bir kaya bahçesi formuna uygun olacağını tespit etmektir. Doğal bir kaya bahçesi tasarımı için uygun yer olup olmadığını, teras oluşumuna uygun olup olmadığını, hatta taş bir saksının düzenleme bütünü içinde yer alıp almayacağını belirlemektir. Kaya bahçelerinin yalnızca ilkbaharda değil, bütün bir yıl boyunca etkinlik gösteren bir yapıda olmaları gerekmektedir. Dağ bitkileri için bahçede, alanın elverdiği ölçüde, doğal ortamlarına yakın alanlar oluşturulmalıdır. Arka fonun bitkilendirilmesi büyük yararlar sağlayacaktır. Kaya bahçelerinde kullanılan bitkiler için ışık büyük bir önem taşımaktadır. Sabah güneşinden yararlanmak amacı ile alanda doğu ve güneydoğu bakarlı kesimler tercih edilmelidir. Bitki boylarının 30 cm’yi geçmemesi uygun olacaktır. Ancak arka fon düzenlemesinde kullanılan bitkilerde böyle bir koşul aranmamaktadır. Kaya bahçeleri düzenleme özellikleri ve büyüklükleri mutlaka çevre ile uyum içerisinde olmalıdır. Uyum, özellikle düzenlemede kullanılan kayaların dışında görülmelidir. Arka fon bitkilendirmede genellikle bodur iğne yapraklı bitki türleri kullanılmalıdır. Uygulamalarda en çok Pinus mugo sp. mugo kullanılmıştır. Yüksekliğinden ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 73 çok enine gelişmesi bu bitkiyi, bu tür düzenlemelerin fon bitkisi haline getirmiştir. Bitkiler arasındaki mesafe aralarına otsu bitkiler dikilebilmesi amacı ile en az 3 m olmalıdır. 3. HANGİ TOPRAK DOĞRU? Kaya bahçesi düzenlemesine uygun olan bitkiler için özellikle kalkerli, pH değeri 7.5 olan kireçli toprakları, alüvyal karakterli toprak ve torfla karıştırarak uygun toprak hazırlanmalıdır. Çakıllar arasında yetişen bitkiler için bu toprak karışımına 1/2 oranında humus 1/4 oranında dere mili (nehir kumu) ve 1/4 oranında torf ve 10-15 cm. yüksekliğinde bir çakıl tabakası oluşturulmalıdır. Kaya bahçesi tesis edilecek alanın toprağı kalkersiz ve karışım hazırlama olanağı söz konusu değil ise toprağa kireçli gübre verilmesi başarıyı artıracaktır. 1m3 toprak için 23 kg kireç yeterli olacaktır. Daha fazla kireç vermekten de kaçınılmalıdır. Eğer şistli topraklarda yetişen bitkiler kullanılacaksa ve ortam ılıman iklim türünde ise 1/3 oranında torf karıştırılarak uygun toprak sağlanmış olacaktır. Kurak mıntıkalarda torf oranını 1/2 de tutmak yararlı olacaktır. Bataklık yosunundan oluşan ilaveler ise su tutma açısından büyük yararlar sağlayacaktır. Sonuç olarak kireçli toprakları seven büyük bitki gruplarına, kaya ve çakıllar arasında yetişen bitkilerin ilavesi söz konusu olmadığı durumlarda ılıman bölgeler için verilen toprak karışımı uygun olacaktır. Ancak kireç sevmeyen bitkilerin dikimi söz konusu olduğunda en az 30–40 cm. derinliğinde 1/4 torf, 1/4 kuvarslı kumdan oluşan bir toprak tabakası kullanılmalıdır. Bu tip bitkilerin ayrıca yükseğe dikilmesi kirecin bu bitkilere zarar vermesini önleyecektir. Geçirgen olmayan killi ve benzeri topraklarda kum oranı artırılmalıdır. Bahçenin yapımı sırasında kullanılacak bitki materyaline göre bu karışımların önceden hazır olmalıdır. Bunların miktarı ise planlanan alanın büyüklüğüne göre belirlenmelidir. Kaya bahçelerinin yapımı için gerekli bir diğer materyal ise kompostur. Köklerden hazırlanmış kompost özellikle 3 yıllık ya da yeterli sürede çürütülmüş olmalıdır. Kompost özellikle yabani bitkilerden ve her türlü ilaçlardan arındırılmış olmalıdır. Böylece kaya bahçesi için kullanılan bitkilerin besin maddesi gereksinmeleri kaybolmamış olacaktır. Kompost yerine eski ufalanmış çim alan toprağı da kullanılabilir. Çürümüş yapraktan elde edilmiş kompost ise bir otsu dağ bitkisi için, örneğin alp menekşeleri için ideal ortamdır. Özellikle Rhododendron'lar ve benzeri bitkiler için bunların doğal yetişme ortamlarındaki funda ve orman altı toprağını kullanmak başarıyı artıracaktır. 4.TAŞ MATERYAL Küçük bir kaya bahçesi tasarımında; dağlardaki taşlar veya toplanmış kaya parçalarının her biri düzenlemeler için uygun olmaktadır. Doğal bir kaya bahçesinin bakımı için bütünlük sağlayan taş materyal kullanılmalıdır. Kireç seven bitkiler için tüf taşı en uygun materyaldir. Tüf taşının özellikle üst tabakasında bol miktarda gözenekler bulunmaktadır. Bu özelliğinden dolayı tipik kaya bitkilerinin, örneğin Saxifraga, gözeneklerinde yetişmesine ve gelişmesine olanak tanımaktadır. Saxifraga, Campanula, Androsacea ve Phyteuma ve daha birçok bitki bu tüf taşların üzerinde herhangi bir humus katkısı olmadan da yetişebilmektedir. Böylece ilkbaharda bu tip kaya grupları bu dağ bitkilerin muhteşem çiçekleri ile kaplı olmaktadır. Daha sert kireç taşlarında oluşan yarıklar arasında da bitkilendirme yapılmaktadır. Granit taşları kat kat parçalanarak doğal bir kaya görüntüsü oluşturmaktadır.

Kumtaşları, bazalt veya karataş ve lav birlikte kullanılabilen kaya parçalarıdır. Kum, taş duvarlar ve merdivenlerle bağlantılı olan yol ve göl yapımında bu taş materyallerle birlikte kullanılır. Taş seçiminden önce kaya bahçesinin her bir bölümünün nasıl düzenleneceğine karar verilmiş olması gerekmektedir. Kaya bahçesinin yapımında küçük, orta ve büyük taşlara gerek duyulmaktadır.

En büyük kaya parçaları en büyük etkiye sahip olmaktadır. Ancak bu kayaların kullanımında soliter etki yaratmaya dikkat edilmelidir. Düzenlemede kullanılan her materyal mutlaka birbiriyle iç içe uyum içerisinde ve inandırıcı olmalıdır.

ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 74 5. DOĞAL KAYA BAHÇESİ 5.1. Planlama Doğal kaya bahçesinin yapılacağı bahçenin diğer bölümleri göz önünde bulundurulmalı ve her köşe, en küçük meyilli satıh, gölge alan bölümleri, su yüzeyinin etrafındaki nemli ortam incelenmelidir. Yeterli hava ve toprak rutubetine sahip alan seçilir ve plan üzerinde kaya bahçesinin sınırları belirtilir. Bahçenin kuzeydoğudan güneybatıya doğru olan bölümü genelde kaya bahçesi için kullanılır. Böylece güneşin ışınlarından sabahtan öğleden sonraya kadar yararlanılır. Çok kuru topraklarda, örneğin kumlu topraklarda, yüksek yaz sıcaklarından daha iyi etkilenmesi için kaya bahçesi sabah güneşini görecek şekilde yerleştirilmelidir. 5.2. Doğru Altyapı Altyapı için, toprak olarak ağır killi toprak ile kum ve kuru fundalık topraklar kullanılmaktadır. Killi toprakta; yağmurda gözeneklerin kapanması nedeniyle dağ bitkilerinin yetişebilmeleri zordur. Gerekli su geçirgenliği ile toprak sıcaklığını sağlayabilmek amacıyla nehir kumu killi toprağa katılmalıdır. Kum; kil oranı karışım 1/1 olabilir, özellikle mavi kil su tutma özelliği nedeniyle ilave karışım olarak bitkilerin nemliliği için tercih edilir. Kumlu topraklarda su hemen akıp gitmektedir. Geçirgenliği %100’e yakın kumlu topraklar, kille karıştırılmazlarsa yazın havanın rutubeti en aza düştüğünde güneş ışınları kaya bahçesi bitkilerini yakacaktır. Suyun geçirgenliğini engellemek ve yaşam için gerekli olan suyun depolanması amacıyla kumlu toprak kil, uzun lifli torf ve bataklık yosunlarından oluşan kuvvetli bir ilave karışım ile zenginleştirilir. Başka bir seçenek ise; suyu daha iyi tutabilmek için kumlu toprağı iklim koşullarına dayanıklı olan plastik örtü ile kaplanmasıdır. Su yüzeyleri ve yapay göllere yapılan bu tür önlemlerle gerekli olan hava rutubetini elde etmek mümkündür. Aynı işlemler kuru toprak ya da torf için de geçerlidir. Tipik kuru alanlarda bir kaya bahçesini başarıyla uygulayabilmek için humus, kil ve balçıktan oluşan bir yan karışıma ihtiyaç vardır. 5.3. Kaya Bahçesi Uygulaması Bahçenin kuzeyinde yapılacak olan kaya bahçesinin sınırları tahta kazıklar ile belirlenir. Uygulama alanındaki yüzey dikkatli bir şekilde kaldırılır. Eğer alanda çim tabakaları bulunuyor ise daha sonra kompost hazırlama için gerekli olacaktır. Sınırlanmış olan alan bir bel küreği derinliğinde kazılır. Dikkatli bir şekilde kökler yabancı otlardan arındırılır. Sonra alan derinliğine ve genişliğine doğru işlenir. Uygulama alanı için gerekli normal bahçe toprağı ile humuslu toprak yeterli miktarda bulunmuyor ise temin edilir. Toprak ne kadar su tutucu yapıda ise, o kadar ilave kum katılmalıdır. Killi altyapı toprağa %50’ye kadar kum katılır. Kaya materyalini yerleştirdikten sonra bitkiler için dikim toprağı hazırlanır. Kaya bahçesi düzenleme ilkelerine uygun bir düzenleme yapılabilmesi için alt toprak hazırlanırken birçok tepecik oluşturularak çeşitlilik sağlanmalıdır. İlk önce etkili olan kaya parçaları bulunmalıdır. Bu kaya parçaları önce en yüksek noktalara konmalıdır. Aynı zamanda orta kısımlardan da yapım başlanabilir. Önemli olan en büyük parçaların ilk önce yerleştirilmesidir. Ağır olan taşlar tahtalar üzerinden alanda öngörülen noktalara yuvarlanırlar. Her bir kaya için uygun yerlerin seçiminden sonra ana taşın etkisini destekleyecek ve kuvvetlendirecek uygun tamamlayıcı kaya parçaları bulunmalıdır. Kaya bahçesi yapımında kullandığımız taş materyalinden aynı zamanda bir patika tasarlanıp yapılabilir. Bu yollar ya kaya bahçesinin dar kısmı boyunca ya da bir veya daha fazla karakteristik noktalarından geçmelidir. Planlamada bunu önceden tespit edebilmek hemen hemen mümkün değildir. Çünkü taş materyalinin büyüklüğü, estetiği ve dinamiği tüm ön planlamayı çoğunlukla değiştirebilmektedir. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 75 5.4. Dikim İçin Ön Hazırlıklar İlk olarak 20 cm. derinliğindeki esas bitki toprağını oluşturacak 1/3 oranında humus veya balçık karıştırılmış eski çürümüş kompost toprağı, 1/3 oranında torf ve 1/3 oranında nehir kumundan oluşan elenmiş toprak karışımı ile üst tabaka düzenlenir. Kayaların çevreleri toprakla doldurulur. Hem doğal bir görüntü hem de birçok bitki için yetişme ortamları sağlanmış olacaktır. Güneşi seven bitkiler güneye, kuzeye ise eğrelti otları; Komondier, Haberea ve gölgede yetişen Saxifraga dikilirken, doğu da erken ilkbaharda açan Saxifraga’lara yer verilir. Taşların doğu kısmına beton tabancası ile 10 cm. derinliğinde yarı eğimli çukurlar açılır. Buralara biraz humus doldurup küçük Saxifraga’lar dikilir. Bu bitkiler ilkbaharın ilk günlerinde, hatta Mart başlangıcında beyaz, pembe, kırmızı, sarı ve eflatun çiçekleri ile küçük yastıklar oluştururlar. Eğer tüf taşları ya da yarıklı kireç taşları bulunamazsa, yalnızca elimizde sert, taş materyal varsa, o zaman bu tip alanlarda yetiştirilecek bitkiler için 1 / 4 oranında nehir kumu, 1 / 4 oranında torf ve 1 / 4 oranında humus uygun olacaktır. Güneyde ön tarafta büyük kayalarda yetişebilen bitkiler için bir çakıl alanı inşaa edilir. Bu küçük bölge tüm alanın büyüklüğüne göre yapılır. Kaya bahçesinin çeşitli bölgelerine birden fazla çakıllı alan yapılabilir. Önceden konulmuş olan bitki toprağının üzerinde yaklaşık 10 cm. kalınlığında hiçbir ilave karışımı olmayan yaklaşık 8-10 mm çapındaki nehir kumu tabakası oluşturulur. Böylece Papaver alpinum, Matthiola var. vallesiaca, Townsendia, Thlaspi montanum ve Linaria alpina için uygun dikim ortamı sağlanmıştır. Campanula pisilla ve daha birçok bitki türü burada yetişebilir. Eğer en yüksek tepeler kayalar ile düzenlemiş ise, güney veya güneydoğudaki düzenlemede 15- 30o C’lik eğimle, en alt ana tabana çekilir. En yüksek ile en alt yer arasında çeşitli yükseklikte etkili kayalar ile başka odak noktalar sağlanır. Bunlar kaya bahçesinin en alt uç noktasına kadar ulaşmalıdır. 5.5. Dikim Önerileri Büyük kayalıklar bitkiler için çekici bir ortam yaratmaktadır. Örneğin, kısa saplı, büyük açık pembe çiçeklere sahip Dianthus alpinus olabildiğince kaya bahçesinin doğu bölümüne dikilir. Dikim ortamında humus katılmış çakıllı bitki yatağı sağlanmalıdır. Bitkiler arasına küçük lav taşları yerleştirilir. Eğer yastıklar doğru bir şekilde gelişirse, bütün alan doğal Alpler görünümünde etki yaratacaktır. 5.5.1. Kaya Bahçesinin Güneyi Güney bölümünde ise Saxifraga longifolia’lar için en yüksek noktadaki büyük kayaların çevresinde bitki çukurları açılmalıdır. Saxifraga’lar çiçeklenmeden sonra ölmektedir. Ayrıca kaya bahçesinin güneyinde en yüksek tepede Asperula arcadiensis’lere de yer verilir. Suya karşı hassas olan bu bitkiyi iki kaya arasındaki kireç döküntüsüne veya direk kaya yarıklarına dikmek uygun olacaktır. Acantholimon bitkisi ise güney kesimde ve mümkün olduğunca kurak, kalker döküntülerinde daha uygun yetişecektir. Acantholimon 10-15 cm. yükseklikte, dikenli ve beyaz, pembe renkli bir yastık oluşturur. Onun yanına aynı koşullarda yetişebilen Astragalus angustifolius dikilebilir. Güney bölgede ise Aster alpinus ile Hieracium villosum dikilerek güzel bir kontrast oluşturulur. Kaya bahçesinin yapımında amaçlardan biri de kurak alanların bitkilerini yetiştirmektir. Bu amaca göre bitkiler seçilir. Ancak bazı bitkiler, örneğin Sedum acre yarıklar arasına girerek arada yetişebilen diğer alp bitkilerini olumsuz etkileyebilmektedir. Kaya bahçesinin güneyinde en üst noktada suyun çok iyi aktığı alanlarda Anacyclus depressu ile Onosma bitkisi dikilebilir. Güneşli ve su geçirgenliğine sahip yerlerde ise yüzey kaplayıcı Helichrysum milfordiae uygundur. Güneşli ve çakıllı, kumlu toprağa sahip kurak alanlarda ise Convolvulus nitidus kullanılabilir. ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 76 Sonuçta, kaya bahçesinin güney kısmında gerekliliği duyulan ve kayaların etkisini artırılabilecek terasların yapılmasında bu konulara çok dikkat edilmelidir. Kaya bahçesinde kullanılabilecek daha birçok bitki türlerini sıralamak mümkündür. Örneğin, yarı çalı ve otsu bitki olan Veronica caespitosa güney kesimde kullanılabilir. Güneşli ortam isteyen soğanlı ve yumrulu bitkiler ile 30 cm. kadar boylanabilen Achillea, Geranium, Dryas octopetala, Hypericum polyphyllum, İberis sp. bitkileri kaya bahçesi için uygun bitkilerdir. Kaya bahçesinin üst kısımlarına doğal kaya ve taş bitkilerini dikerken alt kısımlarda özellikle biraz yüksek boylu olan otsu bitkiler kullanılır. Taş ve çakıllar arasında Saxifraga türleri kullanılabilir. Gölgeli, taze humuslu topraklar, taş parçaları, kireçli kaya yarıklarında ve gnays, kuvars gibi kayalarda, buzulların kenarında, alçak akarsuya kadar ve hatta kaynaktan gelen sığ sularda bile bu bitki görülmektedir. 5.5.2. Kaya Bahçesinin Kuzeyi ve Arka Fon Kaya bahçesinin arka fonunda Pinus mugo ile kuvvetli bir bitki örtüsü oluşturmak, aralarına ise, örneğin 1.50 m yükseklikte sarı renkli Gentiana lutea dikmek bitki kompozisyonu yönünden oldukça uygundur. Lilium martagon ya da kırmızı çiçek açan Rhododendron cinsinin R. hirsutum veya R. ferrugineum türleri arka fon için uygun bitkilerdir. Kaya bahçesinin arka tarafındaki sınır yaklaşık olarak 1 m yüksekliğindeki bir duvar ile bitirilebilir. Duruma göre duvarın yüksekliği değiştirilir. Böylece alan olabildiğince dinamik olarak düzenlenir. Duvarın arka tarafı dikkatli bir şekilde inşa edilmelidir. İlk olarak kaya bahçesinin arka duvarı toprağı tutabilmelidir. Güneşin etkisinde hemen hemen hiç olmayan kaya bahçesinin arka tarafı, akşam saatlerine kadar gölge seven bitkiler için uygun bir yerdir. Ancak bu bitkiler de en azından ilkbahar ve sonbaharda toprak nemliliğine gerek duymaktadırlar. Bu nedenle kuzey kısmında kullanılan toprak karışımı su tutucu turba toprağı veya yosun ile bolca zenginleştirilir. Kaya bahçesinde kuzeye doğru yerleştirilen, kompost ve turba ile doldurulan kaya yarıklarına küçük eğrelti otları olarak Ramonda ve Haberlea kullanılabilir. Ramonda bitkisi tüysü yapraklara sahip bir bitkidir. Her dem yeşil olan bu bitki kaya aralıklarında dik olarak dikilirse bütün güzelliğini ortaya koyacaktır. Bu tür yerler Gentiana asclepiadea bitkisinin dikimi için de uygun olmaktadır. Bu bitki kayaların arkasında, yarı gölge ile gölge ortamda olabildiğince nemli, humuslu ve balçıklı toprakta en iyi gelişmeyi gösterir. Aynı alana Soldanella montana’da dikilebilir. Aynı zamanda dikkatli bir dikimle kırmızı Saxifraga oppositifolia da bu tür alanlarda gelişme sağlar. 6. KAYA BAHÇESİNDE KULLANILAN BİTKİ TÜRLERİ 6.1. İğne Yapraklılar İğne yapraklılar, özellikle koyu renkli bodur formları soliter veya gruplar halinde kaya bahçelerinde arka fon bitkisi olarak kullanılırlar. İğne yapraklı bitki türleri: Abies balsemea var.hudsonica,A. balsemea “Nana”,Juniperus. communis “Compressa”,J. communis var.depressa “Aurea”,J. communis “Nana Aurea”, Microbiota desuccata, Picea abies (P. Excelsa) “Mariaeorffiae”, P. abies “Maxwelli”, P.abies “Nana”, P.abies “Nidiformis”, P. abies “Pumilla Glauca” ,P.abies “Pygmaea”, P. glauca var.”Conica”,P. mariana “Nana”, P. pungens “Glauca Globosa”, Pinus mugo (P. Montana),P. mugo ssp. mugo, P. pumilla glauca, Tsuga canadiensis nana “Jeddeloh”.

ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 77 6.2.

Geniş Yapraklı Ağaç, Ağaççık ve Çalılar Kaya bahçelerinde yüksek boylu ağaçlar ilke olarak kullanılmamalıdır. Orta boylu ağaçlar ise sadece arka fon oluşturmak için kullanılmalıdır. Buna karşın kaya bahçelerinin düzenlenmesinde bodur formlu her dem yeşil çalılar tercih edilmelidir. Geniş yapraklı ağaç, ağaççık ve çalılar: Acer palmatum dissectum “Atropurpureum”, Acer palmatum dissectum “Garnet”, Calluna vulgaris, Clematis alpina, C. İntegrifolia, Cytisus decumbens, C. Kewensis, Daphne arbuscula, D. blagayana, D. Oneorum, Dryas octopetala, Erica herbacea (E. carnea), Helianthemum canum, H. cumulatum, H. italicum alpestre, H. macedonicum, H. Nummularium, Hypericum calycinum, H coris, Iberis saxatilis, I. sempervirens, Moltkia petraea, M. suffruticosa, Rhodothamnus chamaecistus 6.3. Otsu Bitkiler Tek yıllık bitkilere karşın, otsu bitkiler çok yıllık bitkilerdir. Sık ya da gevşek örtü oluştururlar. Yayılıcı ya da sürünücüdürler. Rozetler oluştururlar Birçok kışı geçirme özelliğine sahiptirler. Güneşli ve gölge ortamda yetişebilirler. Erken ilkbaharın ilk günlerinden kış başlangıcına kadar çiçek açarlar.

Otsu bitkiler: Acaena, Acantholimon glumaceum, A. Androsaceuum, Achillea ageratifolia, A.canascens, A. conjuncta, A. clavennae (kısa ömürlü), A. kolbiana, A. serbica, A. unbellata (beyaz çiçekli), A.chrysocoma, A. tomentosa (sarı çiçekli), Aconitum arendsii , A. fischeri, A. napellus, Adonis amurensi, A. vernalis, Aethionema, Allyssum montanum “Berggold”, A. saxatile “Citrinum”, A. Serpyllifolium, Androsaces lanuginosa, A. Sarmentosa, A. villosa, Antennaria dolca, Arenaria balearica,A. caespitosa, A.montana, Aquilegia glandulosa, Arabis, Armeria, Aubrietia, Bellium minutum, Bletilla striata, Campanula carpatica, C. garganica, C. glomerata acaulis, C. Portenschlagiana, C. Pulla, Carlina acanthifolia, C. acaulis, Cerastium alpinum ssp. Lanatum, Cerastium tomentosum var. Columnae, Chrysanthemum weyrichii, Cirsium acaule, Convolvulus calvertii, C. Lineatus, C. nitidus, Corydalis nobilis, Delphinium elatum, Delphinium grandiflorum, Dianthus alpinus, Dianthus deltoides, Dianthus gratianopolitanus (D. caesius), Dianthus monspessulanus ssp. Sternbergii, Dianthus sylvestris, Dianthus freynii, Dianthus microlepis, Dianthus subacaulis, Dianthus carthusianorum, Dianthus superbus, Doronicum caucasicums, Draba aizoides, Draba bryoides var. İmbricata, Edraianthus dalmaticus, E.dinaricus, E.serpyllifolius, Erinus alpinus, Eryngium alpinum, E.bourgatii, E.gigantueum, Euphorbia, Gentiana, Geranium, Geum, Gypsophila, Haberlea, Helleborus Hepatica, Hieracium, Iris, Leontopodium, Linaria, Linum, Lychnis, Matricaria, Mimulus, Myosotis, Onosma Origanum, Papaver, Phlox, Phyteuma, Potentilla, Primula, Pulsatilla, Ramonda, Ranunculus, Saxifraga, Sedum, Sempervivum. 6. 4. Soğanlı ve Yumrulu Bitkiler Soğanlı ve Yumrulu Bitkiler: Alliıum cyanaeum, A.flavum, A.flavum ‘Minum’, A.moly, A.narcissiflorum, A.insubricum, A.narcissiflorum A.oereophilum (A.ostrowskianum), A.sphaerocephalon, Arum italicum, A.maculatum, Chinodoxa ardensis, C.luciliae rosea, Colchicum autumnale, C.autumnale ‘Album’, C.bornmülleri, C.bulbocodium (Bulbocodium vernum), C.xhybridum ‘Waterlily’, C.speciosum, Colchicum ‘Waterlily’, Crocus ancyrensis, C.aureus, C.angustifolius, C.chrysanthus C.etruscus, C.imperati, C.sieberi, C. tommasinianus, Sonbaharda çiçeklenen Crocuslar :C.medius, C.sativus, C.speciosus, C.spesiosus ‘Albus’, Crocus aureus,Crocus ‘White Swan’, Cyclamen coum, C.hederifolium (C.neapolitanum), C.purpurascens (C.europaeum), Eranthis cilicica, E.hyemalis, Eranthis hyemalis, Fritillaria (Taçşahı)meleagris, Galanthus elwesii, G.nivalis, Lilium martagon, L martagon album, L.bulbiferum, L.bulbiferum ssp. Croceum, L.carniolicum, L.pomponium, Muscari armeniacum, M.botryoides, M.botryoides ‘Album’, M.comosum ‘Plumosum’, Narcissus bulbocodium, N.cyclamineus, N.triandrus, N.jonquilla, Puschkinia scilloides, Scilla hispanica (S.campanulata), S.sibirica, S.tubergeniana, Tulipa aucherana, T.batalinii, T.clusiana, T.clusiana var. Chrysantha, T.eichleri, T.fosterana ‘Gold Beater’, ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 78 T.fosterana ‘Princeps’, T.kaufmanniana, T.pulchella, T.pulchilla ‘Humilis’ T.violacea, T.tarda, Tulipa pulchella ‘Violacea’. 6.5. Çayırlar Kaya bahçesi için çayır seçimi otsu bitkiler ile birlikte uyum gösteren veya kaya bahçesinin bir kesitini vurgulayan ya da kendi güzelliği ile dikkati çeken bitkilerdir. Çayırlar: Agrostis alpina, Alopecurus lanatus, Carex baldensis, C.buchananii, C.firma, C.montana, C.ornithopoda ‘Variegata’, Festuca alpina, F.glacialis, F.glauca, F.punctoria, F.valesiaca ‘Glaucantha’. 6.6. Eğrelti Otları Bazı eğrelti otları erken ilkbaharda kendisini gösterirken, bazıları ise yazın oluşmaktadır. Aynı zamanda sonbaharda da altın sarısından kahverengiye kadar renklenme gösterir. Bazı eğrelti otları ise kuraklığı sever ve güneşli, kaya ve çakıllar arasında yetişebilmektedir. Gölgeyi seven küçük eğrelti otları mümkün olduğunca kuzey yöne Ramonda, Haberlea ve Soldanella bitkileri arasına çürümüş ağaç kalıntılarına direkt olarak veya nemli kayalar arasına dikilmelidir. Ağaç kabukları, eski ağaç kökleri, kurutulmuş turba ve yapraklı topraklardan elde edilen orman humusu kullanılır. Gerekirse humusla zenginleştirilen koyu turba toprağı kullanılır. Gölge seven eğrelti otları: Asplenium trichomanes, A. viride, Blechnum spicant, Cystopteris bulbifera, C. fragilis, Matteuccia struthiopteris. Güneşli ve gölgelendirilmiş ortamda gelişen eğrelti otları: Asplenium ruta-muraria, A. septentrionale, Caterach officinarum. 7. ÖNERİLER Gerek cins gerekse tür yönünden kaya bahçesi düzenlemesinde mümkün olduğunca güzel bir etki için en az üç otsu bitki birlikte dikilmelidir. Her bir bitki kendini iyi geliştirebilmesi için cins veya türler birbirine yakın dikilmemelidir. Kaya ve çakıl konukçusu olan Alyssum, Primula, Campanula, vb gibi bitkiler en iyi yerleri işgal etmektedirler. Eğer bu bitkiler dikime hazır değil ise, o zaman bu yerler boş bırakılmalıdır. Saksı veya kasalar içerisinde gönderilen bitkilerin sevkleri sırasında dökülmüş olan topraklar hemen tamamlanmalıdır. Kasalar içerisinde getirilmeyen bitkiler kontrol altında ihtiyaçlarına göre diğer yeni gelen bitkilerin yanına dikime kadar gölgede saksılara konulmalıdırlar. Eğer bir bitkinin, örneğin Gentiana acaulis’in sökümü yapıldığında etiketin yazılmış tarafı kuzeye gelecek şekilde ve yazının okunacağı biçimde toprağa dikilmelidir. Eğer büyük bir nakil söz konusu ise, toprak takviyesi veya saksılara dikim için yeterli ve uygun bitki toprağı, turba, kireç tutucu ve kireççe zayıf kumdan oluşan stok malzemeye ihtiyaç vardır. Ancak kaya bahçesi bitkisinin büyük bir kısmı eşit ölçüde humus, turba ve kumdan oluşan karışıma ihtiyaç duyarlar. Otsu bitkilerin kaya bahçesine dikimleri mümkün olduğunca kapalı veya aşırı güneşli olmayan havada yapılmalıdır. Dikilecek bitki türünün isteğine göre küçük bir toprak düzeltmesi yapılabilir. Bu kaya ve çakıllar arasında yetişen bitkiler için biraz daha iri kum veya çakıl karıştırarak toprağın üst tabakasını nötr tutmak amaçlanır. Dikimden sonra toprağın üst katmanı iri kum veya taş kırıntısı ile kapatılır. Böylece narin dikimde ZKÜ Bartın Orman Fakültesi Dergisi Yıl: 2007 Cilt:9 Sayı:12 79 kök boğazını çürümelerden koruyup, su geçirgenliği kuvvetlendirilir. Dikimden sonra sulama hiçbir şekilde hortumla değil uygun bir su süzgeci ile yapılmalıdır. İlkbaharda kaya bahçesine bitkinin isteğine göre su püskürterek bitki yüzeyi nemli tutulur. 7.1. Bakım Kaya bahçesinin özellikle kuzey, doğu ve batı yönleri dona karşı korunmalıdır. Don tehlikesine karşı kışın bitkilerin üzerlerinin çam dalları ile örtülmesi yararlı olacaktır. Güney kesimi ise özellikle kuraklık tehlikesinden korunmalıdır. İlkbaharda bütün alp bitkileri ile kaya ve çakıllar arasında yetişen otsu bitkiler fazla miktarda nem isterler. Örneğin dağda karın erimesinin başlangıcında çoğu bitki doğrudan su içindedir ya da çiçekler ilkbahar güneşi tarafından karın erimesi ile kendisini göstermektedir. Kaya bahçesinde kum, taş ve çakıldan oluşan karışımla uygun su geçirgenliği sağlanması nedeniyle narin olan kaya ve çakıl bitkileri kuvvetli kar erimesinden ya da sulamadan fazla etkilenmemektedir. Doğru bakım sayesinde humus ve nem isteyen bitkiler turba ve balçık ile sağlanan su tutma gücünden yararlanmaktadır. Kuru havalara sahip bölgelerde etkili rutubet mutlaka sağlanmalıdır. Özellikle uzun güneş ışınlarına karşı, kaya bahçesi, kuru taş duvarlar, teras bahçeleri ve taş saksılar bitkilerinin su isteklerine bağlı olarak sulanmalıdır. Otsu bitkiler için çiçeklenmeden sonra su ihtiyacı artarken, olgunlaşmada da azalma gösterir. Bu demektir ki, yaz başlangıcından itibaren devam eden kuraklıkta fazla olmayan bir sulama yapılmalıdır. Kaya ve taşlar su tutma ve yavaş yavaş verme özelliğine sahiptir. Bu nedenle yazın kuraklık seven bitkilerin ihtiyaçlarında dikkat edilmelidir. Kaya bahçesinin yakınına küçük bir göl yapımı uygun olacaktır. Böylece yeterli neme ulaşılır ve estetik özellikte kazanılmış olacaktır. Toprak ve hava rutubetinin yanında bitkiler için uygun özel topraklar önemlidir. Bitkilerin gereksinimlerine göre sıcaklık, ışık, humus içeriği gerekli olan hava ve toprak rutubeti ile bağlantılı olmalıdır. Örneğin Leontopodium çiçeği, kompostu fazla ve fazlaca gübre verilmiş toprağa dikilirse sararıp solacaktır. Güney yönde zayıf karışımda geçirgen, biraz su tutan toprağı ve su depolayan kaya çevresinde kullanırsak Leontopodium bütün güzelliğini sergileyecektir. Örneğin Enzian ve Primula auricula turba humuslu toprağa dikilir. Bazı bölgelerde güneş ışınları hava rutubeti ile bağlantılı olarak hesaplanamayan bir faktördür. Burada iki husus yardımcı olacaktır; ilk önce gölge sağlanmalı ve tamamlayıcı olarak öğle saatlerinde etkili sulama yapılmalıdır. Gölgeyi doğru yer seçiminde, gerekli büyüklükteki kaya veya bir konifer sağlamaktadır. Örneğin, Enzian bitkisi için bu gölge mutlaka sağlanmalıdır. Ancak bazı kaya bahçesi bitkileri birçok çabalara rağmen ölmektedir. Örneğin, Myosotis alpestris gibi, onun için M .rupicola veya çok nemli ortamlarda, özellikle ilkbaharda sadece 35 cm. boylanabilen M. rehsteineri tercih edilmektedir. 8. SONUÇ Yüksek zonlarda bulunan değişik iklim koşullarında doğal olarak yetişen bitkileri bahçede bulundurmak ve yetiştirmek için en iyi öğretenin doğa olduğu kabul edilmelidir. Bu amaç doğrultusunda bitkilerin isteklerini ortaya koyarak, uygun ortamlar yaratmak, özenle onları bir araya getirerek bir kompozisyon oluşturulması gerekmektedir. Bahçe tasarımında bu tür bitkilerin gelişebileceği bir bahçe bölümünün oluşturulması adına ‘KAYA BAHÇESİ’ dediğimiz bir düzenleme şekli gelişmiştir. Bugünkü bilgi ve deneyimler ile kullanılabilinecek bitki tür ve çeşitlerinin fazla olması tasarımcıya bu düzenleme şeklini gerçekleştirme olanağı sağlayacaktır.

LOTUS ÇİÇEĞİNİN PEYZAJ ALANLARINDA KULLANIMI

KONUSUNDA ARAŞTIRMA TEZİMİZ

Nelumbonaceae ailesinden olan Lotus, Asya kökenli bir bitki olup, 1787’de Avrupa’ya getirilmiştir. Eski Hindistan ve Çin’de Buda’nın Lotus çiçeğinin kalbinden doğduğuna inanılır ve Budistlerce saygı gösterilirdi. Dünyanın pek çok bölgesindeki durgun sularda yaygın şekilde yetişmektedir. Lotuslar tür ya da çeşitlerine göre dayanıklı veya duyarlı çok yıllık otsu su bitkileridir. Durgun suları sever. Genelde sığ sularda bataklık ve göl kenarlarında gelişirler. Çiçek sapları sudan dışarı çıkar ve çiçekler su yüzeyine değmez (Söğüt 1996: 77). İnsanların yaşantıları ve inançları mitolojiyi oluşturmuştur. Antik döneme ait çeşitli kültürlerde, bazı bitkilerden söz edildiği ve bunlara kutsal anlam yüklendiği, sembolleştirildiği görülmektedir. Binlerce yıl öncesinden, bazı anlamlar taşıyan sembollerin, hayatın her alanında özellikle sanatın her dalında kullanıldığını görmekteyiz. Belli bir kültür üzerinde gelişip zaman içinde yayılarak, başka toplumlarda da kullanılan önemli bitkilerden biride “Lotus”tur. Lotus 5 bin yıldan fazla zamandır insanlar için kutsal sayılmış, insanlar tarafından sanatın her dalında sıkça kullanılmıştır(Pedram 2011: 310). * Yrd. Doç. Dr., Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Peyzaj Mimarlığı Bölümü, Kahramanmaraş-TÜRKİYE, E- posta: mahira.me@gmail.com. 23 Mahire ÖZÇALIK

Lotus bitkisinin bir özelliği köklerinin bulunduğu kısmı çamurlu ve kirli ortamlarda bulunmasına rağmen güzel büyümesi ve yapraklarının tertemiz olmasıdır. Çünkü bitki, üzerine en ufak bir toz zerresi geldiğinde hemen yapraklarını sallar ve toz taneciklerini belli noktalara doğru iter. Yaprağın üzerine düşen yağmur damlaları da bu noktalara doğru yönlendirilir ve buradaki tozların süpürülmesi sağlanır (Li 2011: 109). Bu özelliğinden dolayı Lotus mitolojiye temizliğin, saflığın sembolü olarak geçmiştir. Lotus bitkisinin bu özelliği mimari alanda birçok projeye örnek olmuştur. Örneğin, binaların dış kaplaması ve frizler lotus çiçeği formuyla bezenmiştir. Lotus bitkisinin yapraklarına benzetilmektedir. Lotus’un kökleri su içindeki oksijeni seven mikroorganizmaları temizler, bu yüzden nilüfer çiçeği su içindeki gıda zincirinin oluşumuna yardımcı olur. Su içinde ekolojik dengeye destek olur. Su bahçelerinin vazgeçilmez bitkilerinden biri olan Lotus gösterişli yaprak ve çiçekleriyle park ve bahçelerdeki havuz ve göletlerin süslenmesinde kullanılır ve bulundukları yerlere güzellik katar. Lotuslar genellikle gündüz saatlerinde tür ve çeşitlerine göre yaz aylarında beyaz, sarı, pembe, kırmızı ya da mavi renkli gösterişli çiçekler açar. Bu çiçekleri çok sayıda tohum verir. Olgunlaşan tohumları suyun altında meyvelerini oluşturur. Ülkemizin İstanbul, Bolu, Konya, Sapanca gibi birçok bölgesindeki göllerde Lotus doğal olarak yetişmektedir. Bitkisel motifler sanatın her dalında ve döneminde kullanılmış ve süsleme unsuru olarak vazgeçilmez bir önem kazanmışlardır. Bunların arasında en çok kullanılanlarından biri olan lotus bütün medeniyetler ve sanatlarda ortak motif olarak da göze çarpmaktadır. Mimari açıdan friz ve rölyef olarak yapılarda lotus çiçeğinin örnekleri birçok kültürde özellikle M.Ö. ilk çağ Mısır kültüründe süsleme objesi olarak kullanıldığını görmekteyiz. Bu çalışmada; su bitkisi olan Lotus’un farklı kültürlerdeki yeri ve önemini tanımak, farklı kültürlerde kullandıkları simgesel motiflerden esinlenerek Lotus’un özelliklerini araştırmak ve peyzaj tasarım çalışmalarında kullanımını sağlamak amaçlanmıştır. 1. Farklı Kültürlerde Lotus’un Önemi ve Yeri Tarihi perspektif içinde lotus süsleme sanatının farklı dönemlerdeki durumunu izlediğimizde lotus çiçeğinin yapı yüzeylerinden ahşap malzemeye kadar süsleme sanatında yer aldığını, Türklerde Osmanlı imparatorluğu döneminde lotusun özellikle çini sanatında çok yoğum biçimde kullanıldığını görmekteyiz. 1.1. Budizm’de Lotus Budizm, MÖ 6. yüzyılda Hindistan’da Buda tarafından kurulmuş bir dindir. Günümüzde yaşayan büyük dinler arasındaki Budizm Hindistan’da doğmuş olmasına rağmen mensupları daha çok ülke dışında yaşamaktadır. Lotus, Hindu geleneğinde de tanrısal bir semboldür ve tanrılar, genellikle lotus çiçekleri ile birlikte betimlenirler. Budist tapınaklarında, lotus pozisyonunda oturmuş kendini budalığa hizmet için adamış gülümseyen “bodisatvalar” görülmektedir (Rezania 2011: 309). Sembolik olarak manevi aydınlanmaya ulaşmanın anahtarı olarak kabul edilir. Budizmde temizlik önemlidir ve en önemli hedef iyi bir buda olmaktır. Buda, kendini sürekli temizleyen lotus çiçeğine benzetilmektedir. Eberhard (2000) “Çin Simgeleri Sözlüğü” adlı kitabında şöyle yazmıştır; Lotus, çamurlu bulanık sulardan çıkmakla birlikte çiçekler ve yapraklar temiz ve parlaktır. İçi boş, dış tarafı diktir; dalları yoktur, ancak tatlı bir kokusu vardır; saflığın simgesidir ve Budist sekiz katlı yol1 değerli nesneden biridir. Mevsimler bir döngü içinde hareket ederken, çiçekler de çiçek açıp ölürler. Ancak bitkilerin pek çoğu önce çiçek açıp çiçeklerini döktükten sonra meyve verirken, lotus meyvesi olgunken çiçek açar. Budizm’de Lotus’un meyvesi, çiçeğiyle sapı geçmişi, bugünü ve geleceği simgeler. Lotus’un Budizm’deki anlamı çiçeğin rengine göre değişmektedir. Kırmızı Lotus ise kalbi, sevgiyi, merhameti temsil etmekte; mavi Lotus bilgiyi ve bilgeliği temsil etmekte; beyaz Lotus Lotus Çiçeğinin Farklı Kültürlerdeki Önemi ve Peyzaj Tasarımında Kullanımının İrdelenmesi 24 maneviyatı, saflığı, huzuru; Pembe lotus aydınlanmayı, maneviyatı temsil etmektedir Eberhard 2000: 200). Lotus çiçeği Hinduizm’de kutsal kabul edilir. Çakralar olarak bilinen vücudumuzun enerji merkezlerini, güzellik, refah, bilgi, doğurganlık ve her şeyden önce sonsuzluk ve maneviyatı temsil eder (Pamela 2007: 127). Lotus birçok mimari projelere de konu olmuştur. Hindistan’ın başkenti Delhi’de yer alan Bahai Tapınağı (genel olarak “Lotus Tapınağı” olarak da tanınır), bölgenin ve civarındaki ülkelerin Bahailik merkezidir. Tapınak dairesel bir yapıya ve dokuz kenara sahip olup, Lotus çiçeğinden esinlenerek planlanmıştır. Yapının en alt kısmında bulunan ve lotusun taç yaprakları gibi dışarı doğru uzanan 9 kanat, yapıya ana şeklini vermiştir. Her yöne uzanan ve sekiz katlı yol1:Acıdan azade olmayı sağlayabilecek en belli başlı yöntemdir. 1. Doğru anlayış, 2. Doğru düşünce, 3.doğru konuşma, 4. Doğru eylem., 5.doğru yaşam biçimi, 6. Doğru çaba, 7. Doğru dikkat, 8. Doğru konsantrasyon’dan ibarettir. Dairesel format oluşturan yapı, yukarı doğru bakan ve bir çiçeğin yapraklarını andıran mimarı tarzı ile değer kazanmıştır. Yapıda sadelik ön plandadır. Yapının içinde herhangi bir resim ya da heykel yer almaz, Ana hole dokuz kapıdan giriş yapılır. Yapı tamamen mermerden inşa edilmiştir. Tüm yapı etrafındaki dokuz havuzu ve bahçeleri ile birlikte 105 bin metre karelik alana sahiptir. Dünyanın en çok ziyaret edilen yapıları içinde yer almakta olup, Eyfel ve Taj Mahal’dan daha çok ziyaretçi kabul etmektedir (Anonim1). 1.2. Eski Mısır Kültüründe Lotus Eski Mısır kültüründe bahçe, eşi benzeri olmayan biçimde kraliyet odalarının içine kadar uzatılmıştır. Yer döşemesi bile sarayın içlerine kadar bir bahçeyi tasvir edecek biçimde döşenmiştir. Bahçede yer alan havuzlar, havuzdaki nilüfer çiçekleri, su zambağı gibi bitkiler çok güzel bir görünüm sağlardı ve bunları çevreleyen çatıyı destekleyen sütunlar lotus şeklinde yapılmış olup, bu tür sütunlara lotiform denilirdi (Günel 1972: 6). Mısır’da lotus bitkisinin, hayatın her alanında ön plana çıktığı ve önemli bir sembol olarak kullanıldığı dikkati çekmektedir (Anonim 2). Mısır kültüründe lotus çiçeğinin gün ışığıyla beraber yapraklarını açmasından dolayı güneşi ve yeniden doğuşu temsil etmektedir. Aynı zamanda Eski Mısırlılar lotus çiçeğini ölümle ilişkilendirmiştir. Yani ölen insanların yapılacak bir büyüyle lotusa dönüşebileceklerine ve yeniden doğabileceklerine inanmışlardır. Nil’in durgun sularında yetişen ve Lotus olarak isimlendirilen Nilüfer çiçeği, Mısırlıların mezarlarını süsleyen bitkilerin başında gelmektedir (Anonim1). Mısır sanatında lotus mimaride, duvar resimlerinde, pişmiş toprak ve metal eserlerde yaygın olarak betimlenmiştir. Hem gündelik hayatta hem de kutsal törenlerdeki eşyalarda yaygın olarak kullanılmıştır. 1.3. Türk Kültüründe Lotus Türkler Orta Asya’da belli bir yere bağlı olmadan, doğa ile bütünleşmiş bir yaşam sürdürüyorlardı. İnançlarında çiçeğin özel bir yeri vardı. Güzellik, zarafet, bilgelik anlamları taşıyordu. Lotus kullanılan çiçeklerin başında yer alıyordu, ölüm ve yaşamın simgesi kabul ediliyordu (Sevgi Kutluay 2000: 253). Hunlar’a ait olduğu düşünülen Pazırık Halısı’nın zemininde kare dolgular içinde lotus motifleri görülmektedir. Halının ortasında çapraz çizimlerden oluşan desenler nilüfer çiçeğini hatırlatmaktadır. Bu motif yaşamlarının kaynağını sembolize ettiği gibi Hun Gülü diye deanılmaktadır (Birol 2005: 98). Dekoratif sanatlarda da bitkilere geniş ölçüde yer verilmesinin nedeni; çiçeklerin olmadığı mevsimlerde, onlarda bir arada olmak için halılarına, kumaş desenlerine, duvar süslerine, vazolara yani günlük hayatın her parçasına bitkileri sokmuşlardır. Tarih boyunca doğayı 25 Mahire ÖZÇALIK algılamak ve bunu biçimlerle ifade etmek insanların yaşamında etkili olmuştur. Mimari sanatında kullanmış olduğu bitkisel motifler doğadan esinlenerek şekillenmiş ve farklı sanat dallarında kendini göstermiştir. Şükrü Akkaya Uygur kültürü ile ilgili şöyle demiştir: Uygurlarda hemen her önemli kültür tabakası için bir din kabul edilmiştir. Eski tabii yahut şaman akidesinden sonra sıra ile Buda, Hıristiyan, Mani ve islâm dini Uygurlara girmiştir. Yalnız bunlardan Hıristiyanlığın pek mahdut, mani dininin kibar tabakaya mensup olmasına karşılık Buda ile İslâm dini hâkim ve umumî din olarak kabul edilmiştir. İsa'dan sonra ilk yüzyıllarda Hindistan'dan gelen Budizm Türkistan’da mazhar olduğu yüksek itibar dolaysıyla Çin’e de yayılmasına doğrudan doğruya vasıta olmuştur. Buda dininin Doğu Türkistan'da gördüğü rağbet aynı zamanda dinin icaplarından sayılan tasvirî sanatın da yükselmesine sebep olmuştu. Bu yüzden Uygur Türk'leri dînî-tasvirî sanatın da Uzak Doğu’da intikaline tabiatıyla vasıta olmuşlardır. Sanatta doğaüstü ya da doğal hayvanların simgesel anlamında benzeri şeyler söz konusu olup, tasvirlerin mevzuları, mitolojik, efsanevi ve dini olmuştur. Tasvirlerde lotus çiçeğinin çok kullanılışı bir menkıbeye istinat eder. Bu menkıbe dolayısıyla Buda olacak şahsiyetin hayatının muhtelif safhalarının tasviri de pek beğenilirdi. Bu tasvirler filiz veya nakış yollu çerçeve ile çerçeveleniyor, sahneler yukarıya doğru, üzeri mücevherler ve incilerle işlenmiş kıvrımlı, saçaklı kırmızı bir kumaş tasviriyle kapanıyordu. Anadolu Türk süsleme sanatında da lotusun kullanıldığı örnekler dikkat çeker. Palmet- rumî-lotus bezemesi olarak, birçok eserde uygulanmıştır. Palmet-rumî-lotus motifleriyle oluşturulan süsleme, bir tek su bitkisinin tekrarlanan boyuna kesitlerinin soyut görünüşleridir. Renk ve güzellikleri ile insanların daima zevkini okşayan tabiat ürünü çiçekler, halı için en elverişli bir motiftir. Özellikle çini ve kumaş sanatının en yüksek derecesine ulaştığı XVI. yüzyılda halılarda da bu motiflerin aynı dereceye yükseldikleri görülür. Türk halılarında en çok görülen çiçekler içinde Lotus çiçeği de yer almaktadır (Megep 2009: 14). Mimar Sinan’ın ustalığının en önemli eserlerinden biri olan ve 1575 yılında tamamlanmış bulunan Selimiye Camii (Edirne)’nin mihrap ve Hünkâr mahfili (padişahlar için ayrılmış ibadet bölümü) çinileri çok zengin dekorlu fidanlar, yapraklar, hatayiler ve lotus motifleriyle bezenmiştir (Seçil 2002: 1134). Roma Çağı Anadolu’sunda da çok sayıdaki değişik bezeme elemanı arasında Lotus-Palmet dizisi önemli bir konuma sahiptir. Dönemin en sık kullanıldığı yapı bölümleri sima, geison, kabartma kuşağı, baştaban-üstü, ante başlığı, konsol ve kapı pervazlarıdır. Değişik yapı elemanları üzerinde çeşitli bezeme örgeleriyle birlikte kullanılan Lotus-palmet kuşağının, yer aldığı simgeler de göz önüne alındığında aynı yapı üzerinde bile çeşitlemelerle uygulandığı görülmektedir (Cevat 1989: 57). Doğanın bir parçası insan, birçok konuda olduğu gibi, bitkileri de, sanat eserlerine taşımış ve anlamlar yüklemiştir. Önemli sembollerden biri olarak kullanılmış lotus bitkisi de, binlerce yıldan beri, değişmeden kullanılmağa devam etmektedir. 1.4. Çin Kültüründe Lotus Lotus Çin’in 10 önemli çiçeğinden biri olup, Çin folkloru ve simgelerinin neredeyse en önemli bitkisidir ve bunun görünürdeki nedeni de Budizm’dir. Daha çok saflığı, bilgeliği, ahengi ve ruhsal aydınlanmayı simgelemektedir (Eberhard,2000: 200). Eski zamanlardan itibaren Çin saray bahçelerinde ve evlerde yetiştirile gelen çok değerli çiçeklerden biridir. Çin’de şöyle bir atasözü vardır: “Bahçede yüksek tepeler yoksa heybetli görünmez, yüksek tepelerde su yoksa güzel görünmez” (Hans 2003: 41). Bundan yola çıkarak Çin bahçe sanatında suya çok önem verilmiştir. Lotus gibi benzeri su bitkileriyle su görüntülerini bezemek, Çin bahçe sanatında basit bir iştir. Çin bahçe sanatı manzara tasarımında, ön Lotus Çiçeğinin Farklı Kültürlerdeki Önemi ve Peyzaj Tasarımında Kullanımının İrdelenmesi 26 manzara, orta manzara ve esas manzara diye katmanlara ayrılır. Çin’in park-bahçe kültüründe çiçeklerin tasarımında uzaktan-yakına, yüksekten - aşağıya prensibi boyunca çok güzel manzaralar ortaya çıkarır. Örneğin, söğüt ile nilüfer çiçeğini birlikte yetiştirme gibi. Sonuç Orta Asya’da doğa ile sürekli etkileşim halinde yaşayan göçebe kültürler yaşamlarının her alanında bitkisel unsurlara yer vermişlerdir. Bitkilerle iç içe yaşam sürdükleri kullandıkları basit bir eşyada veya eşsiz bir resimdeki motiflerinden anlamak mümkündür. Desenlerini çevrelerini kuşatan tabiattan aldıkları ilhamla oluşturmuşlardır. Bitkisel motifler kökenlerini bin bir güzellik ve renkteki çiçeklerden alırlar. Her bahar yeniden açan çiçeklerin doğumu, cenneti, dirilişi, umudu kısacası hayatın tüm güzelliklerini ifade ettiği düşünülmüştür (Hamide Nur 2013: 37). Günümüze kadar gelmiş bu eserlerin ne kadar başarılı ve uzun uğraşlar gerektirdiği bir gerçektir. Bitkilerin topraktan çıkış biçimlerini, tomurcuk, gonca ve açmış hallerini hatta dağılmaya yüz tutmuş yapraklarını en mükemmel şekilde yansıtmayı başaran bu süslemeler hayranlık uyandıracak güzelliktedir. Ayrıntılara verilen önem zarafet ve incelik, tabiat sevgisi, kompozisyon ve tasarım gücü, mükemmel işçilik ve bilgiyle tasarlanan çiçeklerin doğal ortamlarındaki tüm hallerini, farklı görünüşlerini, değişik renklerini gözler önüne seren eserler günümüz tezhip sanatına ışık tutmaktadır. Kara bitkilerinden farklı yaşam ortamlarına ve bir takım farklı özelliklere sahip su bitkileri, peyzaj mimarlığı kullanım alanları içerisinde oldukça önemli bir yere sahiptir. Gerek sulak alanlarda gerekse farklı niteliklere sahip çeşitli amaçlara hizmet eden su havuzlarında kullanımları, hem estetik hem işlevsel açıdan önem taşımaktadır (Söğüt 1996: 3). Su bitkilerinin, su ortamı içerisinde birçok yararı bulunmaktadır; su ortamına besin ve oksijen sağlamakla kalmaz, aynı zamanda suda yaşayan canlılar için barınak ve üreme ortamı olma görevini de üstlenmek suretiyle doğaya ve ekolojik ortamın parçası olan canlılara yardımcı olurlar. Birçoğu görsel olarak sahip olduğu son derece çekici görüntülerinin yansıra, yaprak veya çiçekleri ile estetik işleve de sahiptir (Söğüt 1996: 8). Su bitkileri, Bulundukları yaşam koşulları ve botanik yapıları açısından diğer kara bitkilerinden farklı özelliklere sahip olup, günümüzde peyzaj mimarlığı çalışmalarında ele alınmış konular içerisinde yer almamaktadır. Fakat bu bitkilerin sahip olduğu niteliklerinin anlatılması, aştırmaların yapılması ve peyzaj mimarlığı çalışmalarında hak ettiği yeri ve önemi bulması gerekmektedir. Osmanlı Seramiklerinin en parlak döneminde saray nakkaşlığını yapan Baba Nakkaş gibi ustaların, üsluplarından söz edilirken diğer taraftan Atasoy ve Raby’in (1989) araştırmalarına göre Sultan II. Beyazıt devrinde “Düğüm ustası, Sultan I.Selim devrinde “Lotus Ustası” gibi grup üslubu gelişmeleri gösterir (Seçil 2002: 1137). Antik çağlarda insanlar bazı bitki türlerine sembolik anlamlar yüklemiştir. Binlerce yıl önce yüklemiş olduğu bu anlamlar her devrin sanat dalında net bir şekilde görülmektedir. Baktığımızda mitolojiyi oluşturan şeyler insanların inançları ve yaşantılarıdır. Şimdi çalışmamızın amacına uygun olarak mitoloji kültürü çerçevesinde incelediğimiz Lotus’un genel özelliklerini özetleyebiliriz:  Dört mevsimde yetişebilen bir bitkidir. Lotus her mevsimde yetişebilen bir bitki olup, dört mevsimdeki manzarası aynı değildir, ağustos aylarında yemyeşildir, çiçek açma zamanı şubat ve mart aylarıdır. Bahar ve sonbaharda çiçek açmış lotusu görünce insan gönlü huzur bulur.  Çok güzel kokuya sahip olup, kokusu uzaklardan da hissedilir 27 Mahire ÖZÇALIK  Uyumluluğu yüksektir  Göllerde geniş olarak yetiştirildiğinde kendine özgü bir görünüme sahip olur  Saksılarda yetiştirmeye de uygun olup, çok güzel görünüm sağlar  Lotus çiçeği gölü insana huzur bahşeder ve ayrıca bir araştırma konusu olabilir  En önemli su bitkilerinden biridir  Lotus çiçeği mikroplara karşı etkilidir. Mikropları öldürmektedir. En önemli özelliği de kendini temizlemesidir.  Su içinde ekolojik dengeye destek olur  İyi bir temizleyicidir, kökü su içindeki oksijene seven mikroorganizmaları temizler  Lotus bitkisinin dini önemi vardır, Budizm ile özdeşleştirilmiştir.  Lotus bitkisi özellikleriyle mimari alanda birçok projeye örnek olmuştur. Binaların dış kaplaması lotus bitkisinin yapraklarına benzetilmektedir. Lotus’un çeşitli kullanım alanından yola çıkarak elde ettiğimiz özelliklerine baktığımızda, peyzaj düzenlemelerinde görsel, fonksiyonel ve mitolojik etkilere sahip olduğunu görmekteyiz. Çiçekleriyle son derece dekoratif özelliğe sahip olan lotus, günümüzde dünyada da yaygın olarak kullanıldığını görmekteyiz. Fakat Türkiye’de peyzaj mimarlığı çalışmalarına baktığımızda bugüne kadar pek te ele alınmamıştır. Türkiye’de çok farklı ekolojik ortamlar bulunmakta olup, bu ekolojik ortamlardan biri de sulak alanlardır. Bu alanlar çok sayıdaki bitki türünü bulundurmaktadır. Bir bölgenin ekolojik özelliklerinin bilinmesi, ekosistemi oluşturan kısımların iyi bilinmesi ile mümkündür. Ekosistemin en önemli kısmını da bitkilerin oluşturduğuna göre, bu alanlarda yaşayan bitki topluluklarının iyi bilinmesi gerekir. Oysaki su bitkilerinden biri olan Lotus hem işlevsellik açısından doğal hayata yardımcı olan, hem estetik açıdan göze hitap etmektedir. Sahip olduğu özelliklerinden dolayı peyzaj planlama çalışmalarında kullanılabilecek olumlu bitkilerdendir. Bu yüzden Lotus’un yaygınlaştırılması, peyzaj mimarlığı tasarım çalışmalarında önemini ve hak ettiği yerini bulması gerekmektedir.

Kaynaklar :

BİROL İ.; DERMAN F. (2005). “Türk Tezyîni Sanatlarında Motifler”. İstanbul: Kubbealtı Neşriyatı. CEVAT B. (1989). “Anadolu Roma Çağı Lotus Palmet Örgesinde Tip Gelişimi”. Türk Arkeoloji Dergisi, s. 53-72. EBERHARD W. (2000). Çin Simgeleri Sözlüğü. İstanbul: Kabalcı Yayınevi. GÜNEL A. (1972). Bahçe ve Peyzaj Sanatı Tarihi. Ankara: Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Yayınları. HAMİDE NUR Ö. (2013). “Tezhip Sanatında Kullanılan Bitkisel Motiflerin Kökenleri”. İstanbul. HANS S. (2003). Bahçelerin ve Parkların Tarihi. Ankara: Dost Kitabevi Yayınları. Li Chunji (2011). “Hehua zai Yuanlin Sheji Zhong de Yingyong”. Zhongguo Yuanyi Wenzhai. Zhongguo. ss:109-111. MEB (2012). “Su Kenarı ve Su İçi Süs Bitkileri Yetiştiriciliği” Ankara. Mesleki Eğitim ve Öğretim Sisteminin Güçlendirilmesi (MEGEP) El Sanatları Teknolojisi Bitkisel Motif Çizimi (2009). Ankara. PAMELA B. (2007). Tao Gizli Öğretisi. İstanbul: Sınır Ötesi Yayınları. PEDRAM Rezania (2011). “Symbol of Lotus in Ancient World”. Life Science Journal. 8/3, 309-312. Lotus Çiçeğinin Farklı Kültürlerdeki Önemi ve Peyzaj Tasarımında Kullanımının İrdelenmesi 28 SEÇİL S. (2002). Türk Kültüründe İznik Çinilerinin Önemi ve Güncel Değerlendirilmesi. Ankara: Yeni Türkiye Yayınları. SEVGİ KUTLUAY K. (2000) “Sanat Tarihi Terminolojisinde Lotus ve Palmet”. Celal Esad Arseven Anısına Sanat Tarihi Semineri Bildirileri. İstanbul. s. 253-254. SÖĞÜT Z. (1996). Su Bitkileri ve Peyzaj Mimarlığında Kullanımı. Adana Ç.Ü. Ziraat Fakültesi Genel Yayın No: 122, s. 203. ŞATIR Sabri (2005). Buda- Suyun Üzerindeki Lotus. Pan Yayıncılık. ŞÜKRÜ A. “Uygur Türkleri ve Kültürünü Tanıyalım”. Alman Dili Edebiyatı. http://www.dunyadinleri.com/tr-TR/dunya dinleri/bahaitapinaklari/oku_hindistandaki- yeni-delhi-lotus-bahai-tapinagi E.T: 10.03.2017. http://apelasyon.com/Yazi/358-sonsuz-yasamin-simgesi-lotus-cicegi E.t: 15.12.2017

BAHÇE DÜZENLEME İLE ALAKALI ALINTI VİDEOLARIMIZ.

VİDEOYU HAZIRLAYAN DEĞERLİ ARKADAŞLARIMIZA ÇOK TEŞEKKÜR EDERİZ.

AŞAĞIDA YENİ GÜNCELLEMİŞ OLDUĞUMUZ DETAYLI REFERANSLI

PDF KİTAPLARIMIZI

İNDİRİP OKUYABİLİRSİNİZ.

GENEL BAHÇE SÜS BİTKİLERİ EĞİTİMİ PDF

Süs bitkileri yetiştiriciliği pdf

Organik çilek yetiştiriciliği pdf

Genel bahçe bitkileri yetiştiriciliği pdf kitap

Aromatik bitkiler ve süs bitkileri yetiştiriciliği pdf kitap

PDF KİTAPLARDA EMEĞİ GEÇEN TÜM ARKADAŞLARIMIZA TEŞEKKÜR EDERİZ.

DEVAMI GELECEKTİR.

KİTABIMIZ GÜNCELLEME ALTINDADIR.

THIS PAGE IS UNDER CONFIGURATION.

UPDATE IS CONTINUING..

DEĞERLİ OKUYUCUMUZ;

BU ESER E-KİTAP OLARAK HAZIRLANMIŞTIR.

ESER ZİRAAT MÜHENDİSİ VOLKAN TEMİZ' E AİTTİR

İZİNSİZ KOPYALANAMAZ VE ÇOĞALTILAMAZ, TELİF HAKKI İÇEREN MATERYALDİR, ALINTI YAPILAMAZ.

KURALLARA UYMAYANLAR HUKUKİ YÜKÜMLÜLÜKLERİNİ VE MESULİYETLERİ ÜZERLERİNE ALMIŞ VE KABUL ETMİŞ OLURLAR.

PDF MULTİMEDYA E-KİTAP EĞİTİM SETİ OLARAK GÖNDERİLEN BU ESER HAKKINDA HİÇ BİR KİMSE HAK İDDAA EDEMEZ.

BU ESER EĞİTİM AMAÇLI HAZIRLANMIŞTIR.

TARAFINIZA ÜCRETSİZ KARGO İLE SMS MESAJ VERİ TABANINDA GÖNDERİLECEKTİR. GELEN SMS KISA MESAJ İÇERİĞİNDE BULUNAN LİNK ÜZERİNDEN E-KİTAP İÇERİĞİNİZE HIZLI ERİŞİM SAĞLAYABİLİRSİNİZ.

BU ESERİN TÜM HAKLARININ SAHİBİ

ZİRAAT MÜHENDİSİ ÜNVANLI VOLKAN TEMİZ'DİR.

ESER SAHİBİNİN HAZIRLAMIŞ OLDUĞU VİDEO EĞİTİMLERİ VE YAZILI BİLİMSEL MAKALE VE

METNİ KÖTÜ DURUMA DÜŞÜRECEK VE KOPYALAMA, SAHTE EVRAK DÜZENLEME, KAÇAK BASKI YAPMA, KOPYALAYIP KORSAN BASKI YAPMA V.B.

PAYLAŞMA İŞİ YAPANLAR KONUSUNDA MADDİ VE MANEVİ YÜKSEK MEBLAĞ TUTARINDA TAZMİNAT DAVASI AÇMA HAKKI TAMAMEN

ZİRAAT MÜHENDİSİ VOLKAN TEMİZ'E AİTTİR.

KURALLARA UYMAYANLAR TESPİT EDİLDİĞİNDE ADALET BAKANLIĞININ İLGİLİ KURUMUNA İLGİLİ KANUN HÜKMÜNCE (SANAT ESERLERİNİN KORUNMASI VE TELİF HAKKI MADDESİ) GEREĞİNCE BAŞVURU YAPILACAKTIR.

SUÇU İŞLEYEN KİŞİ VEYA KİŞİLERİN CEZA ALMALARI SAĞLANACAKTIR.

BİLGİLERİNİZE ÖNEMLE ARZ OLUNUR.

Volkan Ziraat Mühendislik

Danışmanlık Eğitim İLÇ. HİZ.SAN.TİC.LTD.ŞTİ.

BAYER Pomarsol Forte® WP 80 Eğitim Tanıtım

Ebook, BAYER
ADENGO OT İLACI

KONUYA GENEL BAKIŞ

KİTAP KAPAĞI

1.BASF STOMP EXTRA OT İLACI TANITIMI, FUSİLADE FORTE OT İLACI NEDİR NASIL KULLANILIR?

UYUZ İÇİN DOĞAL KARIŞIM FORMÜLÜ TANITIMI VE VİDEOLARI

2.BAKIR POMPA TANITIMI VE VİDEOLARI

KROM ÇELİK POMPA ŞARJLI TANITIM VİDEOLARI EĞİTİMİ

3.BAKIR KÖRÜKLÜ KÜKÜRT POMPASI VE KULLANMA KILAVUZU VİDEOLARI

4.MANUEL İLAÇLAMA POMPASI VE KULLANMA KILAVUZU EĞİTİM VİDEOLARI

5.BACO POMPA ŞARJLI KULLANMA KILAVUZU VE EĞİTİM VİDEOLARI

6. SPRAYER ŞARJLI AKÜLÜ POMPA KULLANMA KILAVUZU VE EĞİTİM VİDEOLARI

7.YENİ YAYINLANMIŞ OLAN E-BOOK ÜRÜNLERİMİZE AİT KISA EĞİTİM VİDEOLARI

Biçer Bit Pire Kene Öldüren İlaç Tavuk Biti Kümes Biti İlacı

500 Ml Eğitim

BİÇER Karasinek öldüren ilaç MULTİMEDYA VİDEO TANITIM FİLMİ

BİÇER ANTİPAULUM BÖCEK İLACI MULTİMEDYA TANITIM VİDEO FİLMİ

DİĞER ETKİLİ SİNEK İLAÇLARI NELERDİR SİZİN İÇİN DERLEDİK MULTİMEDYA VİDEO PROGRAMLARIMIZI VİDEO LOGO KISMINA TIKLAYIP TAM EKRANDA İZLEYEBİLİRSİNİZ.

8. YAZAR HAKKINDA BİYOGRAFİ

9. YASAL UYARI, TELİF HAKKI METNİ

10. KAYNAKÇA.

GİRİŞ;

MERHABA DEĞERLİ OKURLAR;

BEN BU EBOOK (E-KİTAP'IN) YAZARI

ZİRAAT MÜHENDİSİ

VOLKAN TEMİZ;

Bu eserimizde; diğer eserlerimizde olduğu gibi ürün odaklı tanıtım ve kullanma kılavuzu içeren, incelemiş olduğunuz ürünleri daha yakından teknik olarak tanımanızı sağlayacak, değerli bilgilere yer verdik.

Keyifle okuyacağınız ve teknik olarak ürünlerin nasıl kullanıldığını net bir şekilde anlayabileceğiniz multimedya video içeriklerimizle konuyu daha da zenginleştirdik. Tüm video prodüksiyonları yazılı metinleri telif hakkı Ziraat Mühendisi

Volkan Temiz'e ait olan bu içeriklerde incelediğiniz ürünü daha yakından görsel olarak daha iyi tanımanızı sağladık.

Tüm Dünya'da ve Türkiye de bir ilk olan bu ürün odaklı tanıtım ve eğitim Ebook projemizde insanların daha da bilgilenmesini, ürünü satın almadan önce nasıl kullanıldığının, ürünün nasıl uygulandığının daha anlaşılabilir olmasını sağladık. Böylece üzerinde yıllardır çalışmış olduğumuz ürün odaklı film tanıtımları bu proje ile hayat bulmaktadır.

Toplam 10.000 adet ÜRÜN ODAKLI TANITIM İÇERECEK OLAN Ekitap - Ebook ESERLERİMİZ GOOGLE PLAY BOOKS 'DA HAYAT BULMAYA DEVAM EDECEKTİR.

YENİ ESERLERİMİZDE SİZLERLE BULUŞMAYI HEYECANLA BEKLİYORUZ.

TÜM DEĞERLİ OKURLARIMIZA BİZİ TAKİP ETTİKLERİ İÇİN TEŞEKKÜR EDİYOR,

HEPİNİZE SAĞLIKLI, MUTLU,

HUZURLU GÜNLER DİLİYORUZ.

YAZAR

ZİRAAT MÜHENDİSİ

VOLKAN TEMİZ

CANIM KIZIM AYŞE ZEYNEP TEMİZ VE

OĞLUM FATİH TOPRAK TEMİZ'E VE DEĞERLİ

EŞİM FUNDA TEMİZ'E

SEVGİLERİMLE...

ÖZELLİKLER

Kontak etkili ve geniş etki spektrumlu bir fungisittir.
Yüksek koruyucu etkiye sahiptir. Hastalık etmenlerinin sporlarının çimlenmesini önler.
İyi bir yayılma ve yapışma kabiliyetine sahiptir.
Fareler ve tavşanlar üzerinde kaçırıcı (repellent) etkisi vardır.
Sebze ve nohutta tohum ilacı olarak da kullanılabilir.
Arılar için zararsızdır.

ÜRÜN GRUBU

Fungisit

ETKİLİ MADDE

%80 Thiram

FORMÜLASYON

WP (Suda Islanabilir Toz)

AMBALAJ ÇEŞİTLERİ

400 g, 800 g

Bitki Adı	Hastalık Adı	Kullanma Dozu ve Dönemi	Son İlaçlama İle Hasat Arasındaki Süre (Gün)
Şeftali	Yaprakdelen (Wilsonomyces carpophylus) Monilya (Sclerotinia laxa)	300 g / 100 l su	14
Kayısı	Monilya (Sclerotinia laxa)	200 g / 100 l su	14
Elma	Karaleke (Venturia inaequalis)	150 g / 100 l su	14
Armut	Karaleke (Venturia pirina)	150 g / 100 l su	14
Erik	Cep hastalığı (Taphrina pruni)	300 g / 100 l su	14
Kiraz	Monilya (Sclerotinia laxa)	150 g / 100 l su	14
Soğan	Sürme (Urocytis cepulae)	5 kg / 100 kg arpacık tohum	-
Nohut	Antraknoz (Ascochyta rabiei)	300 g / 100 kg tohum	-
Nohut	Antraknoz (Ascochyta rabiei)	200 g / 100 l su (yeşil aksam ilaçlaması)	14
Sebze fideleri	Kök çürüklüğü (Alternaria, Fusarium, Rhizoctonia, Sclerotina, Pythium spp.)	200 g / 100 l su tohum	14
Fasulye	Kök çürüklüğü (Fusarium spp., Macrophomina phaseoli, Rhizoctonia spp.)	300 g / 100 l su	14
Kavun, Karpuz	Antraknoz (Colletotrichum lagenarium)	300 g/100 kg tohum	-
Fındık	Fındık faresi (Mucardinus sp.) kaçırıcı olarak )	4 kg / 100 l su	14
Fındık	Yediuyur (Glis glis) kaçırıcı olarak	4 kg / 100 l su	14
Fidan ve omcalarda	Tarla tavşanı (Lepus europaes) Ada tavşanı (Oryctolaguss cuniculus) kaçırıcı olarak	150 g / 1 l su	14
Tütün	Çökerten (Damping-off) (Fusarium spp., Rhizoctonia solani, Pythium sp., Alternaria spp., Sclerotina spp.)	200 g/100 l su veya 2,5-3 g/m2 fidelik döneminde kullanılır.	14
Şekerpancarı	Kökboğazı yanıklığı (Phoma betae)	400 g / 100 kg tohum	-

BİTKİLER İLE İLGİLİ TAVSİYELER

Elma Armut Karaleke hastalığına karşı çiçek gözleri kabardığı zaman ilk ilaçlama, pembe gonca (elma), beyaz rozet (armut) devresi 2. ilaçlama, çiçek taç yapraklarının % 70-80’i döküldüğünde 3. ilaçlama hava şartlarına göre 10 günlük aralıklarla ilaçlamaya devam edilir.

Şeftali ve kayısıda Monilya: 1. ilaçlama çiçeklenme başlangıcında (% 5 – 10 çiçekte), 2. ilaçlama tam çi- çeklenmede (% 90 – 100 çiçekte) iken yapılır.

Erik cep hastalığı: 1. ilaçlama tomurcukların kabardığı dönemde, 2. ilaçlama çiçek taç yapraklarının % 80 döküldüğü dönemde yapılmalıdır.

Şeftali yaprak delen: 1. ilaçlama sonbaharda yaprak dökümünden hemen sonra, 2. ilaçlama ilkbaharda çiçek tomurcukları açılmadan önce yapılmalıdır.

Nohutta antraknoz hastalığına karşı, ekimden 3-4 saat önce nohut tohumları bir saat süreyle su içerisinde ıslatıldıktan sonra yarım saat müddetle bir sergi üzerine yayılarak havalandırılmalı ve gerekli miktar ilaçla ka- rıştırılarak ekilmelidir.

Yeşil aksam için: Bölgede nohut yaprak ve dallarında 2-3 mm çapında yuvarlak veya uzunumsu kahverengi lekeler tespit edilir edilmez ilaçlamaya başlanır ve 7-10 gün ara ile hastalığın şiddetine ve meteorolojik şartlara göre 2-5 uygulama yapılır.

Tarla ve Ada tavşanına karşı: Fidan ve bağ omcalarının toprak seviyesinden bir metre yüksekliğe kadar olan kısımları ıslanıncaya kadar ilaçlanır.

Fındıkta yediuyur: Fındıkların süt olum devresinden itibaren, zarar görülür görülmez ilaçlamaya başlanır.

İLACIN HAZIRLANMASI VE KULLANIMI

Önce ilaçlama aletinin deposu yarıya kadar su ile doldurulur. Gerekli miktarda ilaç ayrı bir kapta az miktar su ile bulamaç haline getirilerek depoya konur. Aletin karıştırma aparatı çalıştırılarak kalan gerekli su miktarı depoya ilave edilir. İlaç püskürtme aletine konmadan önce iyice karıştırılmalıdır. Devresinden faresine karşı fındıkların süt olum devresinden itibaren zarar görülür görülmez ilaçlamaya başlanır..

KARIŞABİLİRLİK DURUMU

Birçok fungisit ve insektisitler ile karıştırılabilir. Bakırlı fungisitlerle karıştırılamaz. Bitkilere bakırlı ilaç uygulama- sından hemen ardından Pomarsol tatbikatı yapılmamalıdır. Bakırlı ilaç tatbik edilmiş ise, aradan iki haftalık bir sürenin geçmesi beklenmelidir.

ANTİDOTU VE TEDAVİSİ

Özel bir antidotu yoktur. Semptomatik tedavi uygulanır.

VİDEO TANITIM FİLMİ

ADENGO İLAÇ TANITIMI

BAYER ADENGO OT İLACI TANITIMI
Dokümanlar
Adengo ® SC 465 Etiketi
Adengo ® SC 465 Broşürü
Adengo ® Güvenlik Bilgi Formu